ლიტერატურულ წრეებში დღემდე არ წყდება დავა თემაზე, ვის ეკუთვნის ეროტიკული შინაარსის 14 ლექსი, რომელიც 1915-24 წლებში დაიწერა და „დარიანული ციკლის“/იგივე „პოეტური დღიურების“/ სახელწოდებითაა ცნობილი. უმრავლესობა ამ ლექსების ავტორად თავად პაოლო იაშვილს მიიჩნევს, მცირე ნაწილი კი - ელენე დარიანს.
  მე ამ საკითხთან დაკავშირებით ყველასგან განსხვავებული მოსაზრება მაქვს.

პაოლომ და ელენემ ერთმანეთი 1912 წელს გაიცნეს. 
1915 წელს, ქუთაისში პაოლო იაშვილმა პირველად წაიკითხა ეროტიკული შინაარსის ლექსი და ავტორად ელენე დარიანი დაასახელა.
 
  ელენე დარიანი /ელენე ბაქრაძე/ თამამი და სიახლეების მოყვარული ქალი იყო. იგი ხშირად წერდა რუსულ ენაზე, ის ეპოქა ხომ რუსი პოეტების გავლენისა და პოეზიაში საყოველთაო ექსპერიმენტების პერიოდია. ელენემ ეს ლექსებიც რუსულად დაწერა, ნაწილი საქართველოში, ნაწილი კი - რუსეთში, 1916-1918 წლებში ელენე მოსკოვში ცხოვრობდა. ეს თარიღები კი ამ პოეტური ციკლის შექმნის წლებს ემთხვევა.
    ელენეს ლექსები ქართულად პაოლო იაშვილმა თარგმნა. მას ლექსების შინაარსი მოეწონა და არა ფორმა. ფორმა თვითონ მისცა. თარგმანები ორიგინალებზე ბევრად უფრო ძლიერი, პოეტური და ლამაზი გამოვიდა. ეს იყო პაოლო იაშვილის საავტორო თარგმანები.
    როდესაც თარგმნა დასრულდა, შედეგი იმდენად შთამბეჭდავი იყო, რომ დარიანის სუსტი რუსული ლექსები/ელენეს საეჭვო „პოეტური ნიჭი“, არამშობლიური ენა, შეფასების საღი უნარი/გაუჩინარდა, მათი საჭიროება აღარ არსებობდა. დარჩა ორი პოეტის სიყვარულისა და ვნების შერწყმით შექმნილი „დარიანული ციკლი“, რომლის ავტორობასაც ვერცერთი მათგანი ვერ იჩემებდა.



მზია თვალაბეიშვილი
2021 წლის 20 დეკემბერი