1898 წლის 26 ივნისს გამთენიისას შინიდან გავიდა და უგზო–უკვლოდ  გაუჩინარდა.
საუკუნეზე მეტი დრო გავიდა და კითხვაზე : ,, სად გაქრა ივანე მაჩაბელი?“-პასუხი გაუცემელია.
იმთავითვე  ყველა  ვერსია დააკავშირეს მხოლოდ  პირად მოტივებთან.
1.თვითმკვლელობისა.---ამას ხსნიდნენ ვანო მაჩაბელის მაშინდელი
რთული პერიოდით, (ილია ჭავჭავაძესთან დაპირისპირება ბანკისა და ,,დროების“ გამო, ავადმყოფობა, ვალები ).
2.მკვლელობაში აკაკი წერეთელის დადანაშაულება.(ანასტასია ბაგრატიონ-მაჩაბელის სიყვარულის გამო.)
3.ვანოს გაუჩინარებიდან,რამდენიმე დღეში,სამი გემით ბათუმიდან გავიდნენ ,,დუხაბორები’’
რომელთაც მფარველობდა სერგეი ტოლსტოი (ლევ ტოლსტოის უფროსი შვილი),სავარაუდოდ, ღამის 4 საათზე მან წაიყვანა როგორც თარჯიმანი.(ერთი გემი ჩაიძირა).
4.  ვანო მაჩაბელი შეიწირა მაკო საფაროვას სიყვარულმა, რომელსაც აგრეთვე ეტრფოდა ილია ზურაბიშვილი.(მაკო ახლოს ცხოვრობდა მაჩაბლებთან.)
ჩემის აზრით,არის ვერსია,რომელზეც, არასდროს უსაუბრიათ და თითქოს, განგებ არიდებდნენ თავს. ამიტომ, სხვა გავრცელებული ვერსიების მთავარ წყაროდ,თავად, დამნაშავე გვევლინება.

    ცხადია დამნაშავემ იმდენად ორგანიზებულად იმუშავა, რომ თავად ,,ის“, ჩამონათვალშიც არ მოიხსენიება .
. ყველაფერი ასე დაიწყო: საღამოს მეუღლესთან ანასტასია ბაგრატიონ-დავითაშვილთან  და აკაკი წერეთელთან ერთად ივახშმა,(აკაკი ხშირად სტუმრობდა მეგობარ ოჯხს)
  მამაკაცებმა ნარდიც ითამაშეს.
  განწყობა მხიარული იყო.10 საათისთვის დასაძინებლად დაიშალნენ.
(ჩვენებაში კი, მოსამსახურე თავყრილობის დაშლის დროდ - 12 საათს უთითებს (???).
დილით ანასტასიას საწოლ ოთახში ვანო აღარ დახვდა.
( ხელუხლებელი იყო ნივთები:საათი,ძეწკვი ,პერანგის ოქროს ღილები და ფული). საწოლი კი, აშლილი .
  ჩვენებების მიხედვით, ვანო ღამის 4 საათზე ვიღაცას ესაუბრა აივნიდან.
„გოროდოვოიმ“ აღნიშნა,რომ თავადმა ჩქარი ნაბიჯით ჩაიარა 4 საათზე. უსიტყვოდ,მხოლოდ ქუდი მოიხადა და გოლოვინსკის პროსპექტისკენ გაუყვაო.
გაქრა ...
ეძებდნენ მტკვარში, ტყეში, მდინარის პირას..ამაოდ.
დანაშაულის( ვფიქრობ,  დანაშაული მოხდა) დროც,  აკაკის მორიგი სტუმრობა,    ისე მოხერხებულადაა შერჩეული,რომ კვალი ძალიან ადვილად აერეოდა სიმართლის დამდგენ მხარეს.
  ასეც მოხდა.  ამით,პოეტს  ეჭვმიტანილის როლი ერგო,თითქმის, მთელი საუკუნის განმავლობაში. აკაკი  ტასოს სიყვარულს გულში ფარულად ატარებდა,რაც დასტურდება ,,სიკვდილის წინე აღსარებაში“. აქედანავე ვიგებთ,რომ მგოსნის გრძნობა ტასოსთვის გვიან გახდა ცნობილი,რის გამოც ქალმა ,მასთან მეგობრობაზეც კი, ხელი აიღო.იგი უერთგულესი და შეყვარებული მეუღლე .მთელი სიცოცხლის განმავლობაში ელოდა ქმარს.მარჯორი უორდტროპის არქივში ნაპოვნია ანასტასია მაჩაბელის წერილი,სადაც წერს ვანოს დაკარგვის ამბავს და დახმარებას სთხოვს.
ასი  წლის შემდეგ, აკაკი წერეთლის არქივის გახსნამ, საბოლოოდ, გაამართლა იგი ამ ცილისწამებისაგან.მაგრამ, მაშინ, ეტყობა,უკვე  მოქმედებდა,ლოზუნგი: ,,დააბრალე, თავიც რომ გაიმართლოს,ნახევრად მაინც, დამნაშავე იქნება.“
თვითმკვლელობა ილიასთან ცუდ ურთიერთობას დაუკავშირეს უხილავმა ენებმა.  ვანო მაჩაბელის უძლიერესი ხასიათიდან, ბრძოლისუნარიანობიდან და  რელიგიურობიდან  გამომდინარე,ვფიქრობ,გამოირიცხება.ილია ჭავჭავაძესთან ,უკვე ხშირად მიდიოდა და ისიც  დახმარების ხელს უწვდიდა.  გარდა ამისა, ჯანმრთელობაც და საქმიანობაც უკვე, უკეთ ჰქონდა, ,ბავშვები სოფლად გააგზავნა,  ორ დღეში ტასოსთან ერთად,აბასთუმანში წასვლას ეპირებოდა. ივანე  მაჩაბელი  წარმატებულად წამოწყებულ სოფლის სინდიკატის საქმესთან დაკავშირებით, აკაკის თქმით, იმ საღამოს, ცალკე ოთახში  შეხვდა  მოსულ სტუმრებს.მათ მეორე დღეს შეხვედრაც დაუნიშნა, ამდენად,თვითმკვლელობაც არ უნდა იყოს მართებული ვერსია .
,,დუხაბორების“ საკითხიც,ისეთივე დაუდასტურებელი დარჩა,როგორც,ის რომ,თითქოს, ვანო მაჩაბელი,რუსეთის რომელიღაც ეკლესიაში ნახეს.მოგვიანებით.
ასე „ნახეს“ გოლოვინის პროსპექტზე,ასე „ნახეს“ მცხეთაში,ასევე გემზე ასვლის წინ და ა,შ.მოკლედ ჭორი ეფექტურად მუშაობდა.დააბნია საზოგადოება,ამის წყარო, კი უხილავი ძალა იყო.
(პარალელი:1984წელს ,,თვითმფრინავის ბიჭების“ დახვრეტის შემდეგ,უშიშროების მიერ დაყრილი ჭორების კვალდაკვალ, ჭირისუფლები ,ხან შუა აზიაში,ხან ციმბირში დაეძებდნენ ,,ვინმე ქართველ პატიმარ ბიჭებს.“ )
ბუნებრივია, დამნაშავეს  ეყოლებოდა თანამზრახველები, მოსამსახურის და ,,გოროდოვოის’’
სახით. საეჭვოდ არ ემთხვევა ერთის მხრივ, ტასოს, აკაკის და მეორეს მხრივ, მოსამსახურის ჩვენება, ზოგიერთ საკითხში.  (მაგ. თავყრილობის დაშლის დრო. მიზანი მოსამსახურისა,ალბათ, ტასოსა და აკაკისადმი ეჭვის გაჩენაა კვალის არევის მიზნით.)
შეუსაბამობაა გოროდოვოის მონათხრობსა  ( თითქოსდა, ვანოს თანმხლების გარეშე ჩაევლოს ქუჩაზე) და სერგეი ტოლსტოის გვერდით ყოფნასთან დაკავშირებით.
  რაც შეეხება,ვერსიას,რომ ვანო მაჩაბელი ილია  ზურაბიშვილის მიერ იქნა მოკლული  და შეეწირა მაკო საფაროვა-აბაშიძის სიყვარულს,აბსურდია.
ამის დასაბუთება არ იყო ძნელი,რადგან დრამის მონაწილენი დიდხანს ცხოვრობდნენ და მოღვაწეობდნენ შემდგომში.თან ასეთი აღსასრულის(დისკრედიტაციის) დამტკიცება,ხელს აძლევდა მტერს ,რომელიც აქტიურად მუშობდა ილიას, აკაკის, მაჩაბელის ,ეროვნულ მოღვაწეთა სახელის გატეხვაზე.
ამრიგად, დანაშაულის სათავე ის არის, რომ მე-19 საუკუნის 80-იანი წლებიდან  გამანთავისუფლებლური იდეების  ქართულ საზოგადოებაში  უფროდაუფრო მოძლავრებასთან ერთად,  თანდათან  მატულობს ბრძოლა ქართველი მოღვაწეების წინააღმდეგ.
მზადდებოდა ნიადაგი ქართული სულის გასანადგურებლად.
რამდენიმე წლის წინ საქართველოს მოუკლეს დიმიტრი ყიფიანი! რამდენიმე წლის შემდეგ, მოჰკლავენ ერის მამას, ილიას,(სხვათა შორის, ორივეს შემთვევაში, მონაწილეებად - წინასწარ შეგზავნილი მსახურები ფიგურირებენ). ახლა, კი მოსაშორებელია, ილია ჭავჭავაძის  მემკვიდრედწოდებული...


ვანო მაჩაბელი (საქართველოს სინამდვილეში ერთერთი უდიდესი მოვლენა,მსგავსი დონის მოღვაწე არამარტო  საქართველოს ,მსოფლიოს დანარჩენ ქვეყნებსაც თითზე ჩამოსათვლელი ჰყავთ.)
მან  განათლება მიიღო, ჯერ პეტერბურგში, შემდეგ გერმანიასა და საფრანგეთში. ბრწინვალედ ფლობდა უცხო ენებს, შეისწავლა  ბიოლოგია,მათემატიკა, ეკონომიკა,ფინანსები, სოფლის მეურნეობა, მევენახეობა, იურისპრუდენცია. ყველგან გადანაწილდა,ილიას გვერდით იდგა:ეროვნულ-განმათავისუფლებელ იდეასთან, 1888 წელს მისი რედაქტორობით გამოიცა „ვეფხისტყაოსანი“. დიდი დახმარება გაუწია პოემის ილუსტრატორს, უნგრელ მხატვარს მ. ზიჩის, აგრეთვე მარჯორი უორდროპსა და პოემის სხვა უცხოელ მთარგმნელებს. დაწერა ლიბრეტო ოპერა „ვეფხისტყაოსნისათვის“. 1879 წლიდან ჯერ იყო „ივერიის“ თანამშრომელი, შემდეგ - რედაქტორი. რედაქტორობდა გაზეთ „დროებას“. მნიშვნელოვანია მისი მთარგმნელობითი მოღვაწეობა, რითაც გაამდიდრა ქართული თეატრის რეპერტუარი. თარგმნა მოლიერის „ეჭვით ავადმყოფი“, გადმოაკეთა პიესები: „ადვოკატი მელაძე“, „ორ ცეცხლ შუა“ და სხვა. შექსპირის ტრაგედიების ბრწყინვალე თარგმანებმა დროს გაუსწრეს და დღემდე,ღირსეული ადგილი დაიმკვიდრა ქართულ სცენაზე. იგი ილია ჭავჭავაძესთან ერთად, იდგა  რედაქციის,თეატრის,ბანკის,თარგმანების და ნებისმიერი  დიდი საქმის წამოწყების სადაავებთან.
ასეთი სიდიდის მოღვაწენი,კი, ყოველთვის ხელს უშლიან მავანთ...
 
სხვათა შორის,როდესაც ,,ბანკის განხეთქილების“ დროს ძალიან დაიძაბა ურთიერთობა ილია ჭავჭავაძესა და ვანო მაჩაბელს შორის, რომელიც ილიას მემკვიდრედ მოიაზრებოდა, ირგვლივ მყოფი ადამიანები, მორიგების ნაცვალად, კიდევ უფრო აძლიერებდნენ დაპირისპირებას ორ დიდ მოღვაწეს შორის. 
"ახალ მოძრაობას ძველი კერპების მსხვრევის გარეშე დამკვიდრება არ უწერია. პირდაპირი მსხვრევა გამოიწვევდა საზოგადოების პროტესტს, ამიტომ საჭირო იყო, ჯერ მათი გასვრა, ავტორიტეტის შელახვა“-  წერს ელისაბედ ზარდიაშვილი.რომელმაც თავისი გამოკვლევით, პირდაპირ მიანიშნა,იმ ტრაგედიის მიზეზზე, ასეთ ზუსტ ანალიზს,სწორი კვალისაკენ მივყავართ.
ზოგიერთ მოღვაწეს კი, ფიზიკურად ანადგურებდნენ.
ამ შემთვევაში კი, „დაინტერესებულმა“ მხარემ, ერთდროულად ორი კურდღელი მოკლა, ერთი ფიზიკურად გაანადგურა, სხვებს კი სახელი შუბღალა და ეჭვმიტანილად გამოაცხადა საზგადოების თვალში.
ამრიგად, ივანე მაჩაბელის გაქრობის კვალი უდავოდ მიდის იმ ძალებისკენ, ვინც საქართველოს მოუკლა დიმიტრი ყიფიანი, ილია ჭავჭავაძე და ბევრი მამულიშვილი.
ხოლო, „ჩახმახს ვინ გამოჰკრა თითი, ამას არსებითი მნიშვნელობა არ აქვს“.