ნაწარმოებები


გამარჯვებას ვუსურვებთ გმირ უკრაინელ ხალხს რუს აგრესორზე. დიდება უკრაინას !!!     * * *     Сла́ва Украї́ні !!!

ავტორი: ნეფერტარი
ჟანრი: პროზა
30 მარტი, 2015


ბედუინი (ნაწილი XXXIII პროლოგიანი ეპილოგი)

 
                                                                      სანამ ცოცხალი ხარ, მიჰყევი  გულს,
                                                                      ნუ გინდა მეტი, ვიდრე მას სურს,
                                                                      დღიურ წვრილმანებში ნუ ხარჯავ დროს, 
                                                                      ოჯახის შეინახე და სარჩოსთვის იზრუნე.
                                                                      თუ მეტი მოგეცემა გულს მიჰყევი, ბედნიერს გაგხდის.
                                                                      სიმდიდრე გულისთვის უსარგებლოა, მხოლოდ ამძიმებს მას.   

                                                                                                                        პტახოტეპის სწავლება* 


          საათები ზანტად გადიოდნენ და დღეები ერთმანეთს ზლაზვნით მისდევდნენ.  ჩვენი ვერანდიდან  ნილოსის მაცოცხლებელი ნიავი შემოდიოდა და  აგვისტოს წარმოუდგენელ ხვატს  სიგრილის მანტიაში ახვევდა.  რაკი ხამასინმა ჩაიარა, დილას ვერანდაზე ვეგებებოდი, საღამოობით თვალმოუშორებლად შევცქეროდი გიზას პირამიდებს შორის  ჩამავალ წითელ მზეს. ფეხზე უკეთესად დავდიოდი და ვერანდაზე ვსეირნობდი. ექიმი ყოველდღე მოდიოდა,  ჩემი გამომჯობინებით კმაყოფილი, მაგრამ ჩემი განწყობით უკმაყოფილო მიდიოდა.  როგორც კი ბიძაჩემი ან ვახო გამოჩნდებოდნენ, მაშინვე თავს ვიმძინარებდი და მათ წასვლას ველოდი.
ერთ საღამოს როცა ვერანდიდან მზის ჩასვლას ვუცქერდი  ტელეფონმა დარეკა: 
    -  მისს, მე გამომძიებელი ვარ, თქვენთან ჩვენების ჩამოსართმევად ხვალ უნდა მოვიდე. აქამდე ეს შეუძლებელი იყო თქვენი მდგომარეობის გამო.
    - დიახ, გასაგებია... თუ შეიძლება მითხარით,  ვინც მესროლა ის კაცი მკვდარია? 
    - დიახ მისს...
    - ვინ იყო?
    - ადგილობრივი მომთაბარე,  ეროვნებით ტუარეგი...
    - გთხოვთ ახლავე მოდით, ხომ შესაძლებელია?
    - რა თქმა უნდა მისს. დროებით...

    - დედა, ამ წუთიდან ვერანდაზე არავინ გამოვიდეს და სახლიდანაც არავინ გავიდეს! ბავშვი ეზოშიც არ გაიყვანოთ! ჩემი მდევარი ცოცხალი ყოფილა, მე მკვდარი მეგონა... საელჩოში დარეკე. დაცვა გააფრთხილე და ხოსნი მუბარაქი თავისი ფეხითაც რომ მოვიდეს კარი არ გაუღო!

      გადაფითრებული დედაჩემი ტელეფონს ეცა. ვერანდის კარი მაგრად ჩავკეტე,  ღამის ფარდები ჩამოვაფარე, სამზარეულოში შევვარდი, ხელში ყველაზე ბასრი და წვეტიანი დანა მოვიმარჯვე. შეშინებულ  დედაჩემს ლამის თვალები გადმოუცვივდა. გარინდული ვიდექი და ყველა ხმაურს ვაყურადებდი. ერთი სული მქონდა როდის მოვიდოდნენ სახლში კაცები. როგორც იქნა ჭიკარზე ზარის ხმა გაისმა.  კარს უკან დავდექი და დედაჩემს ვანიშნე ეპასუხა...
    -  ჩვენ ვართ... - უპასუხა ბიძაჩემმა და სახლში ჩემს ძმასთან და ვახოსთან ერთად შემოვარდა. 
    - რა  მოხდა?! - გაკვირვებული შეაჩერდა დედას ბიძაჩემი.

კითხვა დასრულებული არ ჰქონდა, რომ დაცვის ხალხმა უცბად მოირბინა მთელი კარმიდამო.  ვერანდის დარაბებზე მუქი ფარდები ჩამოაფარეს.  ორი მათგანი ეზოში  მოეწყო, ორიც  სხვენზე.   
      -  პოლონელი  ცოცხალია...  გამომძიებელმა დარეკა და იმან მითხრა. მე მკვდარი მეგონა.  ეგაა ჩემი უბედურების მიზეზი. ახლა გამომძიებელი მოვა და ყველას აგიხსნით ყველაფერს.
      - როდის დამთავრდება ეს უბედურება? - ატირდა დედაჩემი.
      - სანამ აქედან არ წავალთ არ დამთავრდება დედა... და თუ აქ არ დამთავრდება, საქართველოშიც გაგრძელდება. აქ უნდა დასრულდეს ყველაფერი! 
     
კარზე ზარი დარეკეს.  ფორმაში ჩაცმული კაცი შემოვიდა, ბიძაჩემს ხელი ჩამოართვა და მეგობრულად გადაეხვია. თავი  ეგვიპტის ტურისტული პოლიციის უფროსად გაგვაცნო და გამომძიებელი წარმოგვიდგინა. 

    - გთხოვთ ყველა დაესწროთ  ამ დაკითხვას და  რაც მოხდა  მინდა ერთხელ გიამბოთ. ამის შემდეგ  კითხვებს ნუღარ დამისვამთ.  დედა, დასხედით, გთხოვთ...
გამომძიებელმა ფურცლები ამოალაგა, დიქტოფონი ჩართო, კალამი მოიმარჯვა და  მითხრა: 
    - სისხლის სამართლის საქმე  თქვენი დაკარგვის ფაქტზეა  აღძრული, ამას ფარაფრას ოაზისში თქვენი მკვლელობის მცდელობა დაემატა, ახლა თქვენს ჩვენებას ჩავიწერ.  მხოლოდ ფაქტები გვაინტერესებს, ყველაფერი რაც შეეხება თქვენს დაკარგვას, დაჭრას, დევნას,  ნებისმიერი ხერხით თქვენზე ძალადობას, ფიზიკურს ან  ფსიქიკურს, მუქარას, ასევე წამებას,  მაგალითად წყურვილით, შიმშილით ან სხვა რაიმე ხერხით... მაგრამ ჯერ რამდენიმე ფორმალურ კითხვას დაგისვამთ თქვენი პიროვნების დადგენის მიზნით.

    -  თუ შეიძლება მითხარით,  პოლონელი ქირურგი ცოცხალია?
    -  ასეთი პირი ჩვენთვის ცნობილი არ არის, ქვიშის ქარიშხალი ახლახანს დასრულდა, ფარაფრაში ხვალ ვაპირებ წასვლას და იმ ოჯახის წევრებს დავკითხავ ვინც შეგიფარათ, მოწმეებიც უნდა მოვძებნო. დავიწყოთ მისს, ნუღარ ვაყოვნებთ. რა ენაზე მომცემთ ჩვენებას?
    -  ჩემს მშობლიურ ენაზე. თარჯიმანი ეს ახალგაზრდა იქნება, კაიროს უნივერსიტეტის არბული ფილოლოგიის პროფესორია, ორივე ენა კარგად იცის.

        გამომძიებელმა თავი დამიქნია და რამდენიმე ფორმალური კითხვის შემდეგ დაკითხვა დაიწყო.

ვლაპარაკობდი ნელა. ვახო თარგმნიდა. დიქტოფონი ნელა ბრუნავდა და ჩემს ჩვენებას  იწერდა. ვყვებოდი როგორ აღმოვჩნდი საფარი ტურზე ბიძაჩემის დაუკითხავად.  როგორ შევნიშნე  დელტაპლანით ფრენისას  ციდან  ჰამადში დამალული  სატვირთო მანქანები და არაბები.  როგორ მესროლა და დამჭრა ტურისტული ჯგუფის ხელმძღვანელმა, პოლონელმა ქირურგმა.  როგორ აღმოვაჩინე  ტურისტული მარშრუტის რუკის სიყალბე. როგორ მიპოვა არაბულმა ცხენმა  ჰამადში წყურვილით და შიმშილით გათანგული და როგორ მიმიყვანა  დაჭრილ კაცთან, რომელსაც  პოლონელმა  წინა ღამეს მოკვლის მიზნით ესროლა.  როგორ იქცა ის დაჭრილი  ჩემს მეგზურად. რატომ გადავწყვიტეთ დასავლეთისკენ გვევლო. როგორ დამეწია დაქირავებული მდევარი და რა  მოვისმინე არწივისთვიანი კლდის  გამოქვაბულში... ვყვებოდი როგორ მოკლეს მეორე გამყოლი  მუჰამადი და სად იყო მისი გვამი. რა ხდებოდა პოლონელი ქირურგის საკუთარ კლინიკაში ნილოსის მარცხენა ნაპირზე.  როგორ მოვხვდი ტუარეგების ბანაკში პატარა ტბასთან,  როგორ დამაბეს ძაღლივით ხეზე, როგორ მაძლევდნენ ხმელ პურს და წყალს მართლაც ძაღლივით, როგორ მემუქრებოდა ამენოკალია „ელ ხიტან ელ ფარაონით.“  როგორ მომისწრო იქ პოლონელმა დაქირავებულ მდევართან ერთად. ვყვებოდი ახჰალის ღამეს სოფელში დატრიალებულ ამბავს, როგორ მგუდავდა ახალგაზრდა ტუარეგი და როგორ დავჭერი დანით. როგორ მოკლა  პოლონელმა  ჩუმად და მიპარვით,  მისი სიკვდილი მე რომ დამბრალებოდა  და  ტუარეგებს სიკვდილით  დავესაჯე.  როგორ გამოვაღწიეთ იქედან მე და ჩემმა მეგზურმა,  როგორ გვდევნიდნენ მთელი გზა ამენოკალია, მისი დაქირავებული ყაჩაღები და  ტუარეგები. არც ეშმაკის ძაღლების ამბავი გამომრჩენია, არც ველზე დაბანაკებული ყაჩაღების, არც თეთრ სოკოსთან დატრიალებული ამბავი და ჩემი ხელახალი დაჭრა, არც ოაზისის შესასვლელებში ჩასაფრებული ყაჩაღების ბანდა,  ჩემს მოკვლის მიზეზით ოაზისის დარბევა რომ უდოდათ. როგორ მივაღწიე ჩემი მეგზურის სახლამდე და  როგორ შემიფარეს.  როგორ იგერიებდა ჩემი მეგზური ყაჩაღების თავდასხმას მარტო, სანამ სამხედრო ნაწილი არ მიეშველა.  როგორ გვესროლეს  მე და ჩემს ძმას,  რა მოხდა მასპინძლის სახლის ბანზე და როგორ დამჭრეს ვერტმფრენში. 

        ჩემმა ნაამბობმა  საშინელი რეაქცია გამოიწვია.  ყველა ენაჩავარდნილი მომჩერებოდა. დუმილი ჩამოწვა. მხოლოდ დიქტოფონის შრიალი ისმოდა. გამომძიებელი პირველი გამოერკვა  და დეტალების დასაზუსტებლად რამდენიმე კითხვა დამისვა. ყველა კითხვაზე ვუპასუხე და როცა მეგონა  დაკითხვა დასრულდა,  მოულოდნელად მითხრა:

    - თუ შეიძლება მისს, იმ კაცის სახელი მითხარით, უდაბნოში დაჭრილი რომ იპოვეთ და სიკვდილს გადაარჩინეთ.
    - ეს მან გადამარჩინა.  მას რომ არ გადავყროდი, წყურვილისგან და  ჭრილობისგან იმ დღეს მოვკვდებოდი, როცა ის  ვიპოვე.
    - სახელი მითხარით მისს...  აქამდე მისი სახელი არ გიხსენებიათ...

რაღაც დამბლისმაგვარი დამემართა, ენა ჩამივარდა და ვერაფრით მოვაბრუნე.  ვახომ წყალი მომაწოდა.  ძალა მოვიკრიბე  და ნელ ნელა გარკვევით ვთქვი:

    - ალ კაბირ ანვარ იბნ აბუბექრ ალიშერ ად დინ  კეიტა. პროფესიით  გეოლოგია, სამეცნიერო კვლევებსაც  ეწევა, საჰარაში ბედუინივით ცხოვრობს... შეიძლება სხვა სახელი აქვს დოკუმენტებით, მაგრამ  ეს მისი ნათქვამიდან ვიცი. ფარაფრაში მისმა ოჯახმა შემიფარა. იქ მამული აქვთ.

    - მას მიმართ რამე პრეტენზია ხომ არ გაქვთ? სწორად გამიგეთ, თქვენ ხომ უმწეო მდგომარეობაში იყავით, ამით ხომ არ უსარგებლია?

    - არა... რას ბრძანებით, ეგ რომ არ მეფიქრა, თითქმის არც მელაპარაკებოდა, მხოლოდ ხელით მანიშნებდა რა უნდა გამეკეთებინა. თავი ყოველთვის შორს ეჭირა, შემთხვევით შეხებასაც კი ერიდებოდა... როცა ძილის საშუალება მეძლეოდა, ჩემგან მოშორებით იჯდა და  ფხიზლობდა, უდაბნოს უსმენდა რომ მდევრის ფეხის ხმა არ გამოპარვოდა.  ერთნაირად გვწყუროდა და გვშიოდა, ერთნაირად ვიხრაკებოდით საჰარას ცეცხლოვანი მზის ქვეშ, ერთნაირად ვიყინებოდით სუსხიან ღამეებში. ერთად გადავიტანეთ ყველა  განსაცდელი. ორჯერ მძიმედ გავხდი ავად... წყალს მასმევდა,  ავადმყოფს და სიცხიანს, თვალუწვდენელ უდაბნოში, ღია ცისქვეშ შიშისგან გული რომ არ გამხეთქოდა, ჩემი ხელი მაგრად ეჭირა.  სულ ორჯერ თუ სამჯერ დამელაპარაკა, ისიც მორიგი ხიფათის წინ გასამხნევებლად. ორჯერ შემეხო, როცა ფეხზე დაჩირქებული ჭრილობა შემიხვია, მეორედ ამოვარდნილი კოჭის სახსარი და მხარი ჩამისვა,  გზის გაგრძელება რომ შემძლებოდა.  მისი მადლობელი ვარ, უფრო სწორად უსაზღვროდ მადლიერი...  გამიმართლა  მას რომ გადავეყარე, მხოლოდ მისი წყალობით გადავრჩი. მისი წარმოუდგენელი ამტანობის,  გამბედაობის და გონიერების დამსახურებაა რომ ახლა, ჩემს ოჯახთან ვარ და მათ სახეებს ვუყურებ, თუმცა ამის  იმედს ხშირად ვკარგავდი. ის რომ არ ყოფილიყო, საჰარაში უგზო უკვლოდ ჩავიკარგებოდი.  ჩემი და ჩემი ოჯახის სახელით მადლობა გადაეცით. უთხარით რომ არასოდეს დაგვავიწყდება მისი სიკეთე,  თავშეკავება და ღირსეული საქციელი. 
 
    - გასაგებია მისს, დიდი მადლობა. ხვალ მივემგზავრები ფარაფრაში, თქვენს დანაბარებს  გადავცემ. შესაძლოა რაიმე დეტალების დასაზუსტებლად კიდევ გინახულოთ. ახლა დაისვენეთ, ღამე მშვიდობის.  - ფეხზე ადგა გამომძიებელი, ჩვენებაზე მე და ვახოს ხელი მოგვაწერინა და პოლიციის უფროსთან ერთად სახლი სასწრაფოდ დატოვა.
 
    - შვილო, გაიმეორე რა ქვია იმ კაცს ვინც გადაგარჩინა? - გაკვირებული ჩამეკითხა ბიძაჩემი.
    - ალ კაბირ ანვარ იბნ აბუბექრ ალიშერ ად დინ  კეიტა, ოქროს პილიგრიმის მემკვიდრე,  მალის ყოფილი იმპერიის მმართველის, მანსა მუსას პირდაპირი შთამომავალი, სუნდიატა კეიტას დინასტიის წევრი, პრინცი ალ კაბირი...

ბიძაჩემი ტელეფონს ეცა  და ვიღაცას აცნობა რომ ხვალ, გამომძიებელთან ერთად მიფრინავდა ფარაფრაში, რომ ეს  კერძო ხასიათის შეხვედრა იყო  და პროტოკოლის დაცვა საჭირო არ იქნებოდა. 
 
      -  სასწრაფოდ წადითო რომ მანიშნა, ეგ ის იყო? - იკითხა ჩემმა ძმამ.
თანხმობის ნიშნად ჩუმად დავუქნიე თავი. 
      - კარგი ადამიანი ყოფილა შვილო, ნათელი... ღმერთი შეეწიოს მას და მის ოჯახს... -  ჩაილაპარაკა დედაჩემმა. როგორღაც ზუსტად იგივენაირად თქვა როგორც ფარაფრაში ალ კაბირის მამამ და "დე ჟავიუმ" მძიმედ შემომკრა გულზე.
      - მართლა პრინცი ყოფილა... ქალი ვარო შენ უნდა თქვა... ესე იგი მთელი  ეს დრო საჰარაში პრინცთან ერთად გაატარე?- გადაიკისკისა ჩემმა რძალმა და ტაში შემოჰკრა, მაგრამ ჩემი ძმის ირიბმა მზერამ  მაშინვე დაუკარგა ხუმრობის ხალისი. 
      -  ყველა დავიღალეთ. მოდით ოჯახურად ვივახშმოთ...-  საუბარს მხარი უქცია ბიძაჩემმა. 
      - ბიძი, შენთან თხოვნა მაქვს,  ტრადიციულ  სამახსოვრო საჩუქრებთან ერთად მინდა განსაკუთრებული საჩუქარი ჩემი სახელით წაიღო...   
      - მითხარი შვილო...
      - ორი წიგნი, "თქმულება ამირანზე" და როდოსელის "არგონავტიკა." იქნებ ფრანგულ ენაზე მოგეძევება. 
      - რა თქმა უნდა, ორივე მაქვს და აუცილებლად წავიღებ. 
                                                                                                                          ....

          მეორე დღეს ტელევიზიით გადმოსცეს ინფორმაცია კერძო კლინიკაში მიმდინარე ჯოჯოხეთური სამედიცინო ექსპერიმენტების შესახებ. გამოაცხადეს რომ ყველა ჯანმრთელი ადამიანი განთავისუფლდა, სხვები სხვადასხვა საავადმყოფოებში გადაეყვანათ, რამდენიმე გვამი აღმოეჩინათ, მორგის კედლები ადამიანის სისხლით მოხატული ძველეგვიპტური იეროგლიფებით  იყო  სავსე და რაღაც საშინელი რიტუალები სრულდებოდა. იქვე უამრავი მაგინტოფირი აღმოაჩინეს, რომელზე არაადამიანური, უცნაურ ხმები იყო ჩაწერილი. ათას რამეს ჰყვებოდნენ იქ გამომწყვდეული ადამიანები, პოლიცია მიმწყდარი ჟურნალისტების ტალღას კორდონით აკავებდა, გადაღებას და ინტერვიუს კრძალავდა.  ბევრი უგზოუკვლოდ დაკარგული ადამიანი იპოვეს, უმეტესი ნაწილი უცხოელები აღმოჩნდნენ. ის ჩინელი გოგონები დავინახე ეკრანზე,  საჰარაში ჩემთან ერთად რომ გაათიეს ღამე და სხვა ბაიკერებსაც მოვკარი თვალი, ყველა ცოცხალი და  ნატანჯი იყო, მაგრამ ძალიან გახარებულები. მიხაროდა რომ ამდენ ადამიანს დავეხმარე, სიცოცხლე ვაჩუქე და თავისუფლება დავუბრუნე.  ეკრანზე მომღიმარი პოლონელის ფოტო ციმციმებდა და დიქტორი გვატყობინებდა, რომ კლინიკის პატრონი მთელ ქვეყანაში იძებნებოდა...

        ჩემები  ცდილობდნენ როგორმე გავეხალისებინე,  ათას ამბავს იგონებდნენ, ახალ ამბებს მიყვებოდნენ, წიგნებს მიკითხავდნენ, საღამოობით ვერანდაზე  ღიღინებდნენ. მე ყველაფერს გულისგარეთ ვუსმენდი და მხოლოდ ორი სიტყვით ვიფარგლებოდი „ჰო-თი“ და “ არა-თი.“ გამომძიებლის სტუმრობის შემდეგ თითქოს ყველა სიტყვა დამავიწყდა და მხოლოდ ეს ორიღა მახსოვდა.         

          ექიმი  ყოველდღე მოდიოდა, ერთ დღეს ევროპულად გამოწყობილ, ძალიან სიმპათიური ახალგაზრდას კაცს შემოუძღვა და ჩემსკენ ხელით ანიშნა.
            - მისს, თქვენი მკურნალი ექიმი თვლის რომ ფისქოლოგის კონსულტაცია გესაჭიროებათ.  მინდა გაგესაუბროთ, შეიძლება? - სტუმარი ახლოს ჩამომიჯდა,  ყურადღებით შემათვალიერა და  სუფთა ინგლისურით მკითხა:
          - თქვენი ავადმყოფობის ისტორიას გავეცანი, თქვენი მიცემული ჩვენებაც ყურადღებით შევისწავლე. ძნელი წარმოსადგენია რა გადაიტანეთ, მაგრამ თქვენი მსხვერპლი მთლიანად გამართლებულია, გადარჩით და ოჯახში დაბრუნდით,  ბევრი ადამიანი  სიკვდილს და  დასახიჩრებას გადაურჩა, თავისუფლება დაიბრუნა. თქვენი ჯანმრთელობის მდგომარეობა სწრაფად  უახლოვდება ნორმებს. მაგრამ თქვენი ოჯახი ძალიან განიცდის თქვენს დუმილს. მკურნალმა ექიმმა მითხრა რომ მთელ დღეებს დუმილში ატარებთ...
          - ვისვენებ, დაღლილი ვარ... მათ არ იციან როგორ დავიღალე გასულ თვეებში. უბრალოდ სიჩუმე და მყუდროება მირჩევნია. 
          - ღამე არ გძინავთ, არც დღისით, ორგანიზმს საშუალება არ ეძლევა ნამდვილად დაისვენოს.  ზედიზედ ოთხი საათი მაინც უნდა გეძინოთ.  როგორ ფიქრობთ გჭირდებათ ძილის წამალი? იქნებ სიზმრის გეშინიათ?
          - მგონი არა... 
          -  დიდხანს ვსწავლობდი თქვენს ჩვენებას, რაღაც მოსაზრება მაქვს, ხომ არ მიწყენთ ჩემი აზრი გითხრათ თქვენს მდგომარეობაზე? 
          -  გისმენთ, ბრძანეთ... 
          -  გამომძიებლისთვის მიცემული ჩვენების, მძიმე კლიმატურ პირობებში გადატანილი ხიფათის,  ოპერაციების  და მისი ამჟამინდელი ჩაკეტილი მდგომარეობის მიხედვით,  სამი სხვადასხვა მიზეზი  ერთდროულადაა  სახეზე.  პირველი დეპრესიაა, ასეთი მდგომარეობა საშუალოდ ექვს თვემდე გრძელდება.  ახლა თქვენი  გონება და ორგანიზმი  მცირედი  ემოციისგანაც თავს იცავს, მაგალითად სიზმრისგან, ამიტომ უარყოფს ძილს, თუმცა სიზმარი გამოღვიძებისას შეიძლება არც გახსოვდეთ.  მეორე მიზეზი ის არის, რომ გადატანილმა ფსიქო-ემოციურმა სტრესმა, თქვენი  ეგო, ანუ „მე“ მთლიანად შეცვალა და ახლა ცდილობთ  ამ ცვლილებას შეეგუოთ, თქვენთვის  ყველა ღირებულება გადაფასდა. არ გაგიკვირდეთ თუ ძველ კავშირებზე, მეგობრებზე ან გარემოზე უარს თუ იტყვით. ეს მოსალოდნელია, თქვენ წარსულის დავიწყებას ცდილობთ, ახალ ცხოვრება გინდათ დაიწყოთ და ამისთვის შინაგანად ემზადებით. მესამე ფაქტორი ადამიანური ფაქტორია,  თითქოს ვიღაცის წინაშე თავს დამნაშავედ გრძნობთ და ეს არ გასვენებთ... 

            -  მგონი ასეა.  რამეს მირჩევთ? 
            -  პირველ რიგში ორგანიზმს ძილის საშუალება უნდა მიეცეს,  მედიკამენტებითაც  წაგეხმარებით. ჩემი აზრით ყველაზე რთული მესამე ვითარებაა.  თქვენთვის  ერთ ადამიანში, ერთ პერსონაში გაერთიანდა სამი აქსიოლოგიური ტრიადა:  სიკეთე,  ღირებულება და იდეალი. ეს ძალიან იშვიათი მოვლენაა,  თანაც  ეს წიგნებში კი არ წაგიკითხავთ, არამედ უშუალოდ შეეჩეხეთ  რეალურ ცხოვრებაში და რეალურ ადამიანში. ამისთვის მზად არ იყავით,  არც რაიმე წინასწარი განწყობა გქონიათ.  ახლა გინდათ გაარკვიოთ, არის თუ არა ეს პერსონა იდეალური და მართლაც „შესადარებელი ხატი“ სხვებთან მიმართებაში ან...  ვისი ხვედრი იქნება სინანულის გრძნობა შედარების შემთხვევაში,  თავად "ხატის," თქვენი,  თუ ყველა დანარჩენის... 
 
          -  ეს სიყვარულია ?
          -  ეს არ არის სიყვარული ჩვეულებრივი ადამიანური გაგებით... ეს ზეემოციური მდგომარეობაა, მას ისეთი გულწრფელი ქცევა იწვევს, როდესაც ადამიანს უმზერენ მისი ფლობის სურვილის გარეშე, მასზე ძალაუფლების ქონის  სურვილის გარეშე, მისი ნიჭიერების ან მისი პიროვნული თვისებების გამოყენების სურვილის გარეშე. ამ დროს იდეალური თანაზიარობის დიდი საიდუმლო იწყება,  აღქმა  ძალიან ღრმად ხდება და  ყოველგვარი სიტყვების და გრძნობების მიღმა დგას. ასეთ ვითარებაში  ორნი, პირისპირ  კი არა,  მხარდამხარ  დგანან და ეს სრულიად სხვა რამეა. ** ასეთი თანაზიარობა არასოდეს თავდება... თქვენ,  ასე მოგექცნენ, როცა თქვენს კონკრეტულ ვითარებაში სრულიად საპირისპირო  იყო მოსალოდნელი. ახლა,  თქვენ უნდა ჩამოიყალიბოთ რწმენა, რომ სიკეთით, ამ უმაღლესი ღირებულებით სარგებლობის უფლება  ყველას აქვს, რაც შეეხება სიკეთის სამაგიეროს, მადლიერება  ადეკვატური ღირებულებაა  და მსხვერპლის გაღება საჭირო არ არის.  ასეთ ვითარებაში მსხვერპლი შეიძლება არ მიიღონ,  უარეს შედეგს გამოიწვევს.

          - მსხვერპლი...  გამოდის,  ჩემი ფიზიკური მდგომარეობა კარგია, ხოლო სულიერი - მძიმე?..
          - არა, არა, ნურც ასე იტყვით, თქვენ უბრალოდ  ღრმად მოფიქრალი ადამიანი ხართ,  გინდათ  ყველაფერს ახსნა მოუძებნოთ,  როგორც კი პასუხებს იპოვით, მდგომარეობა სწრაფად გამოსწორდება. თანაც, უმაღლესი სიკეთისკენ  პირველად თქვენ გადადგით ნაბიჯი, არანაკლებ ზნეობრივ-მორალურ  სიმაღლეზე აღმოჩნდით,  თანაც ყველაფერი განსაკუთრებით ექსტრემალურ ვითარებაში ხდებოდა, გარშემო სოციუმი არ იყო რომ თქვენზე ზემოქმედება მოეხდინა, მხოლოდ საკუთარი სინდისის წინაშე იყავით პასუხისმგებელი.
          - მის ადგილას პოლონელი რომ ყოფილიყო, იგივენაირად არ მოვიქცეოდი.
          - ცხადია, რადგან მისი ზრახვა იცოდით, თქვენი მოკვლა უნდოდა. მაგრამ სხვა ვითარებაში  გასაჭირში არ მიატოვებდით, ასეა?
          - ....ასეა...
          - თქვენ გქონდათ არჩევანი, დაჭრილი მიგეტოვებინათ და ცხენით  გაქცეულიყავით, მაგრამ სხვაგვარად მოიქეცით. ასე რომ არავისი ვალი არ გაქვთ. და ეგ შეგრძნება თავიდან მოიშორთ. ცუდი არ იქნებოდა თუ ფილოსოფიის შესახებ ლიტერატურას გადახედავდით.  დუმილიც გამართლებული იქნებოდა და პასუხების პოვნაშიც დაგეხმარებოდათ. ამ აბებსაც დაგიტოვებთ, ყოველ საღამოს ძილის წინ თითო დალიეთ.  კიდევ გინახულებთ,  ვნახოთ როგორ გუნებაზე იქნებით. - მაგიდაზე სამი ცალი პაწია თეთრი აბი დადო და  ფეხზე ადგა. 

ჩემმა ძმამ ექიმები მანქანამდე მიაცილა და ჰკითხა:

          - რამე სერიოზულია ექიმო?
          - კონტაქტში მალე შემოვა, თავიდან ეს მოჩვენებითი იქნება, თქვენ რომ არ ინერვიულოთ,  მაგრამ დუმილს ნამდვილად ჯობია.  რაღაც  უნებურად ჩადენილ საქციელზე ნაღვლობს, თვლის რომ შეუფერებლად მოიქცა.
          -  სხვა არჩევანი გააკეთა, ვიდრე უნდოდა და ნანობს?
          - არჩევანის წინაშე არც მდგარა, მაგრამ  თვლის რომ  ვიღაცას  მოლოდინი გაუცრუა, ამას გამართლებას ვერ უძებნის და წუხს.
  ექიმები მანქანაში ჩასხდნენ და წავიდნენ.

            „ ვახოს უნდა ვთხოვო წიგნები, აუცილებლად ექნება, თუ არა და ალექსანდრიის ბიბლიოთეკა აქ არ არის, წარმოუდგენელია რომ იქ რაიმე არ იყოს, უფრო სწორად რასაც ინატრებ ყველაფერია...“ 

            ტელეფონის ზარმა მომაბრუნა, გამაფრთხილეს რომ საღამოს გამომძიებელი  მოვიდოდა. მისგან ბევრი ახალი ამბავი შევიტყვეთ...  ჰილალე საკუთარ ტომს მოეკვეთა.  დანარჩენი სამი ტომის ამენოკალებსაც უარი ეთქვათ მისთვის თავშესაფარზე.  უდაბნოში ეპოვნათ წყურვილით დაოსებული და  პოლიციას დაეკავებინა.  პოლონელის კვალი არსად ჩანდა, ეჭვი ჰქონდათ რომ ბაჰარიას ოაზისს აფარებდა თავს და ძებნას იქ აპირებდნენ. პოლონელის დაქირავებული არაბები ცალკ-ცალკე აეკრიფათ უდაბნოში და მათაც ყველაფერი ეღიარებინათ. სამხედრო ნაწილის ექიმი მოკლული ეპოვნათ, არაბული ხანჯლით ყელგამოჭრილი, მისი სამედიცინო ჩანთა კი  ალ კაბირის სახლის სახურავის ვერანდაზე. ექიმის სამოსში გადაცმული ტუარეგს ჩემს მოკვლას  თურმე პირდაპირ ალ კაბირის სახლში აპირებდა.  გამომძიებელი ძალიან დაღლილი მაგრამ კმაყოფილი ჩანდა, ყველა თვითმხილველი მოწმის ჩვენება ჰქონდა ხელთ, ჰილალეს ჩვენებაც კი. შევატყე რომ აღფრთოვანებული იყო მისი საოცარი სილამაზით.  თავშეკავებით ამბობდა რომ არ მცოდნოდა ვინ იყო, ალბათ მოვიხიბლებოდიო.  ალ კაბირის ოჯახი ფარაფრაში აღარ დახვედრია.  მაგრამ  მათთვის ჩვენებები ელ კასრის პოლიციას ჩამოურთმევია და  ჩემს  ყალბ  რუკასთან ერთად მისთვის გადაუციათ, როგორც ადამიანების გატაცების ორგანიზებული დანაშაულის პირდაპირი მტკიცებულება. 

        - ყველა სიახლის საქმის კურსში იქნებით. სანამ პოლონელს არ ავიყვანთ,  დაცვა თქვენთან იქნება. ეს თქვენია მისს, თქვენთან გამომატანეს... - გამომძიებელმა შეხვეული კოლოფი გამომიწოდა.  შიგნით ჩემი ფეხსაცმელები იდო.  დავათვალიერე, ყუთიც გავსინჯე. არაფერი წერილის მსგავსი.  ვერც მინაწერი შევნიშნე სადმე...
        -  რაკი პირადად ვერ ვნახე, თქვენი მადლობა პოლიციის უფროსს "გადავეცი" მისს.  თქვენი ჩვენების ის ნაწილი, სადაც მადლობას იხდით, დიქტოფონიდან ცალკე გადავწერე მაგნიტურ ფირზე და გადასცემენ.  თავად მოისმენს პირდაპირ თქვენგან...  - გაიღიმა გამომძიებელმა.
        - ორიგინალურად მოქცეულხართ...
        - მე ბედუინი ვარ მისს... ჩვენთვის სიტყვები ნამდვილი ოქროა.  ბედუინები ყოველთვის უსმენენ სიტყვებს და საუკეთესოებს სამარადჟამოდ იმახსოვრებენ. ღამით კოცონების შუქზე, ამ  სიტყვებით საჰარას ქვიშაზე ლექსებს ქსოვენ და სიმღერებს ქარგავენ.  ოქროს სიტყვებს მოფრთხილება და შენახვა უნდა.  მათ ყველაზე კარგად იმ ადამიანის გული ინახავს, ვისაც ეს სიტყვები ეკუთვნის.
          გამომძიებელი ისე წავიდა, არ გამიგია. მის ნათქვამი, ახმიანებული  ექოს უსასრულო  გამოძახილივით კარგა ხანს მიტრიალებდა გონებაში.   
 
          ბიძაჩემი მეორე დილას გვეწვია, გულში მაგრად ჩამიხუტა, შუბლზე მაკოცა და მითხრა:
        - მე ვამაყობ შენით შვილო!  კარგი ადამიანი ხარ.  მე კი აქამდე ის პაწია კიკინებიანი გოგო მეგონე, მუხლებგადატყაული ყველზე გრძელი ზღაპრების მოყოლას ცრემლიანი თვალებით რომ ითხოვდა. ვერც კი მივხვდი როდის გაიზარდე... როდის მოასწარი...
        - რა ამბავი ჩამოგვიტანე?.. - შიშიანად შეეკითხა დედაჩემი და თვალებში შეაჩერდა.

        - პირველ რიგში საჩუქარი ჩამოვიტანე, შენთან გამომატანეს, ვინმე ადრარმა გადმომცა... -  მითხრა ბიძაჩემმა, გულისჯიბიდან  დაკეცილი მოვარდისფრო აბრეშუმი ამოიღო და ხელში მომაწოდა.  მაშინვე მეცნო. ვუალი იყო, კაბასთან ერთად ლოგინზე  გაშლილი ვუალი, ჩემს სუნთქვაზე შორიდან რომ ირხეოდა. აბრეშუმში არაჩვეულებრივი ფორმის  საყურეები  იყო გახვეული,  ზედ მწვანედ მოკრიალე, წვეთის ფორმის  ზურმუხტებთან ერთად, საჰარში ნაპოვნი ჩემი ოქროს კენჭები ქანაობდნენ. 
   
          -  ჩაი დავლიოთ და ვისაუზმოთ... -  ბიძაჩემმა ყველა სასტუმრო ოთახში გაიყვანა. საუზმე გაიშალა და  ჩაი ჩამორიგდა. 
ბიძაჩემი ფარაფრაში სტუმრობის ამბავს ყვებოდა. მის მიმართ გამოჩენილი ყურადღება ახარებდა. მასპინძლის სახლ-კარით, მამულით და გარემოთი გაკვრივებული იყო. აღტაცებული იყო სახლში ნანახი არაჩვეულებრივი წიგნებით, უძველესი არაბული და სპარსული გამოცემებით,  არაბული ბედაურებით,  გაკვირვებული იყო ჯადარით, რომელიც იდეალურ, გონიერ და სრულიად უნაკლო ცხოველად მოიხსენია. ყვებოდა როგორი მოწიწებით და პატივისცემით მიიღეს მისი საჩუქრები და დაპირდნენ რომ ოჯახის პატრონებს გადასცემდნენ.

        - სამწუხაროდ მასპინძლის ოჯახი აღარ დამხვდა და პირადად მადლობის გადახდა ვერ მოვახერხე. დავუბარე რომ კარგად ხარ, ოღონდ ცოტა მოწყენილი...სამაგიეროდ  სამხედრო ნაწილის უფროსი  მოვინახულე და პოლიციის უფროსს  შევხვდი,  ძალიან დიდი მადლობა შემოგითვალეს. სუვენირები და საქართველოს შესახებ დასურათებული წიგნები ვაჩუქე, ნიზარ ხალილის მიერ არაბულად ნათარგმნი "ვეფხისტყაოსნით" გაკვირვებულები დარჩნენ...  მოკლედ, როგორც კი გამომძიებელი ჩვენთან საქმეს მორჩება, მინდა  საელჩოს სახელით მიღება გავმართო. ძალიან კარგად უნდა გამოიყურებოდეთ, როგორც გინდათ ისე მოიშორეთ დარდი და ნაღველი.  ჩემი  ოჯახის გოგოებმა ვარსკვლავებივით უნდა  იციმციმონ!  იმდენი ხალხი ავაწრიალე ამ ამბის გამო... ყველა ელჩი ყოველდღე მირეკავდა, პრეზიდენტის სამდივნო, თავდაცვის და შინაგან საქმეთა სამინისტროები, პროკურატურა, ჯანდაცვის სამინისტრო, ტურისტული პოლიცია... დრო მოვიდა მადლობა გადავუხადო ყველას დახმარებისთვის, ჩემი გასაჭირის გულთან მიტანისთვის.  ამ თვის ბოლოს ყველას მოვიწვევ, ოფიციალური წერილობითი მოწვევა საქართველოს საელჩოს სახელით ფარაფრაშიც  დავტოვე.  ჩვენს  გმირზე ბევრი კარგი სიტყვა მითხრეს.  არ დაიწუნება თურმე, კარგი ვაჟკაცი და ღირსეული ახალგაზრდა ყოფილა, გული კიდევ უკეთესი ჰქონია და ქცევა ხომ უდავოდ უფლისწულის საკადრისი.  პოლიციის უფროსმა მირჩია დროულად გაგიშვათ საქართველოში, მენიშნა მისი  ნათქვამი... სახიფათო ხალხია ტუარეგები...  -  თხრობა დაასრულა ბიძაჩემმა. 

        დავცქეროდი საყურეებს და ზუსტად ვიცოდი რასაც ნიშნავდა ეს წმინდა არაბულ-ირიბული  შემონათვალი. ოქროს საყურე ბედისწერისთვის მადლობას იუწყებოდა, წყვილი ზურმუხტის დიდი წვეთები  მისი თვალები იყო,  რომლებიც მხოლოდ მე მეკუთვნოდნენ,  ოქროს კენჭები -  ორი გული, რომლებმაც ერთმანეთი იპოვეს,  საყურის სიგრძე საჰარაში ერთად გავლილი გრძელი გზა, თავად საყურე კი იმას რომ  წყვილს,  ისევე როგორც თვალებს,  ერთმანეთთის დანახვა მხოლოდ სარკის, ანუ სიზმრის მეშვეობით შეეძლოთ.  მან ზუსტად იცოდა რომ  აუცილებლად ვინმე ჩავიდოდა მადლობის სათქმელად.  ეს  ადამიანურადაც სწორი ნაბიჯი იყო, ხოლო ელჩის მხრიდან აუცილებელი და სავალდებულოც...  ორმოცდაათი დღე მძვინვარებდა ქვიშის ქარიშხალი, ორმოცდაათი დღე საკუთარი ხელით აკეთებდა ამ მშვენიერ სამკაულებს და ორმოცდაათი დღე ფიქრობდა...

        საყურეები ისევ აბრეშუმში შევახვიე და ტელევიზორს შევაცქერდი.  ეკრანზე  ვიღაც ევროპელი  მოდელი,  დამშეული  გამომეტყველებით და უგერგილო,  ბლაგვი ნაბიჯით დადიოდა პოდიუმზე. მაშინვე  საჰარას მბრწყინავ ქვიშაზე მოსიარულე  ზუსტად მოზომილი და მოქნილი ნაბიჯები გამახსენდა.  ტელევიზორი გამოვრთე,  ვახოს მოტანილი წიგნები ავიღე და ოთახში შევიკეტე,  პლატონის „ნადიმი“  გადავშალე და  შიგ მთელი თავით გადავეშვი.

მთელი დღეები და ღამეები, ვკითხულობდი. ვეცნობოდი ქრისტიანული და არაბული  ფილოსოფიის შედევრებს, ანტიკური ხანის ბერძნულ ფილოსოფიას, არისტოტელეს აზრებს, ავრელიუსის ფიქრებს,  გაუცხოების თეორიას ჰეგელის, ფოიერბახის, ფროიდის, ჰაიდეგერის და  ტილიხის მიხედვით,  ბუდას  ოთხ კეთილშობილური ჭეშმარიტებას  და  ტანჯვისგან განთავისუფლების  რვამაგ კეთილშობილურ გზას,    ბერდიაევის ნაშრომებს  მართლმადიდებლური ჭეშმარიტების, თვითშემეცნების, ადამიანის დანიშნულების, სულის და რეალობის შესახებ. მეცნიერულ ნარკვევებს და სტატიებს იბნ რუშდი – ავეროესის, იბნ ზურის, იბნ ხალდუნის, იბნ ჰაზმის  და იოანე დამასკელის შრომებზე.  შემდეგ  ქართული ფილოსოფიის სკოლას მივუბრუნდი და  მერაბ მამარდაშვილის სამეცნიერო წერილებმა მომაჯადოვა,  ჩემს მაგიდაზე  დიმიტრი უზნაძის განწყობის ფსიქოლოგიაც გაჩნდა. ვნანობდი რომ აქამდე არ ჩავიხედე  ამ სრულიად გენიალურ მოძღვრებებში. ვკითხულობდი და ვგრძნობდი როგორ ლაგდებოდა ჩემს გონებაში გამეფებული ქაოსი, ვპოულობდი პასუხს უამრავ კითხვაზე. თითქოს თავიდან დავიბადე და  ჩემი ახალი ეგოს განვითარება წარმოუდგენელი სისწრაფით მიმდინარეობდა. 
 
      ცოტა ხანში ღიმილი დამიბრუნდა, ჩემი მზერა გაცოცხლდა, სარკეში ჩახედვას მოვუხშირე, სამოსის შერჩევაც დავიწყე, მსუბუქ მაკიაჟსაც მივუბრუნდი და ოფიციალური მიღების მზადებაშიც თავიდან ბოლომდე ჩავერთე. ექიმები ყოველდღე მნახულობდნენ და ჩემი "გამობრუნებით" კმაყოფილი მიდიოდნენ. მალე  წამლების მიღება შემიწყვიტეს და  ვიზიტებსაც უკლეს. ბოლოს როგორც იქნა გამოგვიცხადეს რომ გამგზავრების ნებართვას გვაძლევდნენ.  ერთი თვე ისე გაიპარა, არ გამიგია. წასასვლელად ხალისიანად ვემზადებოდით, ყველაფერი ჩავაბარგეთ, შევკარით და მოვამზადეთ, ჩვენი წამოსვლის დღედ სექტემბრის ხუთი რიცხვი დაითქვა, ავიაბილეთები დაიჯავშნა.  საელჩოს წვეულებამდე სამი დღეღა რჩებოდა.

        საღამოს ბიძაჩემმა ამბავი მოიტანა, რომ ალ კაბირის დახმარებით, ტურისტულ პოლიციას ეგვიპტის და ლიბიის საზღვარზე აეყვანა პოლონელი. თურმე აქამდე  ტუარეგივით გადაცმული ბაჰარიას  არქეოლოგიურ გათხრებზე  მუშად მუშაობდა და  ხელსაყრელ მომენტს ეძებდა ლიბიაში გადასასვლელად. ამოვისუნთქეთ,  ვერანდის დარაბები გავაღე და ნილოსს დავაჩერდი, ჩემს მტკვარზე ორჯერ განიერი და ღრმა მდინარე მძლავრად მიაქანებდა  წყალუხვ ტალღებს. კაიროში მშვენიერი საღამო იწურებოდა, უზარმაზარი ქალაქი  ღამისთვის ემზადებოდა და ნელნელა ინთებოდა. 

          დანარჩენი ორი დღე ყველა ბიძაჩემს ვეხმარებოდით წვეულების ორგანიზებაში. სასტუმრო ჰილტონის დარბაზი სათანადო ელეგანტურობით მზადდებოდა, ალაფურშეტებით,  საშამპანურე,  მაღალფეხიანი წელყარყარა მბრწყინავი  ჭურჭლით, პატარა  მრგვალი მაგიდებით ელჩებისა და მათი მეუღლეებისათვის, გაშლილმა სუფრებმა  აღმოსავლური ფერადოვნებით, ნაირნაირი ტკბილეულით, ხილით, მსუბუქი ვახშმით, შარბათით, გუავას წვენით და სისხლივით წითელი ცივი კარკადეთი დაიმშვენეს კალთები. ყველასთვის მზად იყო ელჩის სამადლობელი წერილი, სამახსოვრო საჩუქარი და  სუვენირები.  როგორც იქნა მზადება დამთავრდა და საზეიმო საღამოც დადგა.

          დედაჩემი სალონიდან მბრწყინავი წაბლისფერი თმით, საოცრად ელეგანტური ვარცხნილობით ჩვენს შორის ყველაზე ბოლო დაბრუნდა. ჩემს რძალს როგორც ყოველთვის არაჩვეულებრივი გემოვნებით შერჩეული ღია ყავისფერი, სერდოლიკით გაწყობილი კაბა ეცვა. დედამ საღამოს გრძელი, შავი კაბა ჩაიცვა,  თავისი საყვარელი ფირუზის მძივით დაამშვენა, საყურეებიც და ბეჭედიც ფირუზის მოირგო.  მეც გამოვიხურე ოთახის კარი და  ყველა ჩემსკენ მობრუნდა.

          მსუბუქად და ნახევრად სპორტულად მეცვა. თეთრი ვიწრო ქვედაბოლო  გვერდითი ჭრილით და ლაჟვარდისფერი ზედატანი, იგივე ფერის ელეგანტური ფეხსაცმელი საშუალო ქუსლზე. ძალიან უპრეტენზიო ვარდისფერი მარგალიტის მძივი და საყურეები. თმა უბრალოდ აკეცილი და მარგალიტიანი სარჭებით  კეფაზე დამაგრებული, საფეთქლებთან სახეზე ჩამოშვებული ორი მსუბუქი თმის ხვეულით.  ქუთუთოზე ძალიან მსუბუქი  ჩრდილით, სახის მსუბუქი მაკიაჟით და ბაცი ვარდისფერი ტუჩის საცხით.  დედაჩემმა შეიცხადა, ჩემმა რძალმა თავი გადაიქნია, მაგრამ ბიძაჩემმა მოიწონა. 

          -მე მომწონს, ელეგანტურია, პროტოკოლს არ არღვევს  და რაც მთავარია გამორჩეული იქნება,  ახალგაზრდობა და სილაღე  ყველაზე კარგი სამკაულია. ოღონდ იცოდე, მთელი საღამო ღიმილი და ცეკვა გაქვს მოსჯილი... წავიდეთ, სადაცაა  სტუმრები დაიწყებენ მოსვლას.

            დარბაზი ბრწყინავდა. საღამო მშვენივრად  დაიწყო.  მოპატიჟებული სტუმარები ღიმილით შემოდიოდნენ და მათთვის გამოყოფილ მაგიდებთან სხდებოდნენ.  ვახოს სახელოვანი მეზობლის მობრძანებამ დიდი აჟიოტაჟი გამოიწვია, ყველა სიხარულით შეხვდა მსოფლიო კინოს ლეგენდას. ხალისმა და მხიარულებამ იმატა. ბიძაჩემმა ყველას სათითაოდ მოუხადა გულწრფელი მადლობა მძიმე დღეებში გამოჩენილი ყურადღებისთვის,  აუწყა რომ მათ მხარდაჭერას ამაოდ არ ჩაუვლია და  მე, როგორც საღამოს მთავარი გმირი სტუმრების წინაშე წარმადგინა.  ყველა მილოცავდა მშვიდობიან დაბრუნებას და გადარჩენას, გულწრფელად მიხაროდა,  ბედნიერი ვიღიმებოდი. მხოლოდ ერთი  ცარიელი მაგიდა მხვდებოდა თვალში სადაც ხელუხლებლად იდო  ბართი, რომლზეც ჩახლართული არაბული ასოებით, უკუღმა ეწერა ჩემი ბედისწერის წაღმა შემატრიალებლი ადამიანის სახელი.   

          ესტრადის პატარა სცენიდან ქართული სიმღერა ჩამოიღვარა და მთელი დარბაზი აავსო. ხალხი დუმდა  და მოხიბული  უსმენდა ღვთიურ ჰანგებს,  რომელიც ხან სცენიდან და ხან კინოეკრანიდან იღვრებოდა,  ერთმანეთს ცვლიდნენ ქართულ კინოშედევრებში შემორჩენილი ულამაზესი ქართველი ქალების სახეები,  ისმოდა  გია ყანჩელის  კინომუსიკის შედევრები, რევაზ ლაღიძის, ვიქტორ დოლიძის და არჩილ კერესელიძის  ქართული მელოდიები, ჯანო კახიძის და ჰამლეტ გონაშვილის საოცარი ხმები.  სცენაზე ცეცხლი დაინთო, ქართველი მოცეკვავეების ჰაერში ფრიალმა და  თითის წვერზე ბზრიალმა დარბაზი დაიპყრო და აიტაცა.  ხალხი აღტაცებით უცვლიდა ერთმანეთს აღფრთოვანებას. ეკრანზე ერთმანეთს ცვლიდა ქართული ხელოვნების ნიმუშები, საქვეყნოდ ცნობილი ქართველი მხატვრების ტილოები, ოქროს ეროვნული  საგანუძრის ფოტოები, ქართული მინანქრის და ჭედური ხელოვნების არაჩვეულებრივი ნიმუშები.  არგონავტების, მედეას და ოქროს საწმისის  მითის და ამირანის თქმულების ეპიზოდები.  საღამო არაჩვეულებრივად მიდოდა. ყველაფერი  ვიდეოფირზე იწერებოდა და ყველა სტუმრისთვის ცალკ-ცალკე საჩუქრად მზადდებოდა. ბიძაჩემი ბედნიერებისგან ელვარებდა, საქართველოს წარდგინება ბრწყინვალედ მიმდინარეობდა. 

        დარბაზში სინათლე აინთო და  ნილოსზე გამავალი ვერანდის კარი გაიღო.  საცეკვაო მუსიკა მდინარის ტალღებს აჰყვა და ვალსებად დაიღვარა, დარბაზში  სიგრილე შემოიჭრა და სუფთა ჰაერი მოიყოლა.  ყველა დაწყვილდა და  მუსიკის ტალღებს მსუბუქი ბზრიალით მიჰყვნენ, ჩემი ძმა და რძალი, ბიძაჩემი და დედაჩემი ბედნიერად იღიმებოდნენ  და საოცარი სიმსუბუქით ცეკვავდნენ... მხოლოდ ორნი დავრჩით მაგიდებთან, მე და ვახოს სახელოვანი მეზობელი...

        ომარ შარიფი  წამოდგა და ჩემსკენ წამოვიდა, საცეკვაოდ საოცარი ელეგანტურობით გამიწვია...  ფეხზე ავდექი და წამით წარმოვიდგინე რომ სასაცილო გოგონა ფანი რაისი კი არა მე ვიყავი. ეს ილუზია იმდენად ძლიერი იყო, რომ მსახიობს გულიანად გაეღიმა და ძლიერმა ხელმა სწრაფად გამიტაცა დარბაზისკენ.    ვუყურებდი მოხუც მსახიობს, რომელსაც ძველებურად, ახალგაზრდულად უბრწყინავდა შავი თვალები  და თავისი საოცრად მახლობელი, იდუმალი  ღიმილით  იღიმებოდა. 

        - მისს, საიდუმლოს შენახვა შეგიძლიათ? - ღიმილით  ჩამეკითხა, ხელმკლავით ჩრდილიან ვერანდაზე გამიყვანა და შამპანური მომაწოდა. 
        - საიდუმლოს? - ბრინჯივით დაბნეული შევაჩერდი.
        - ახლავე გაგანდობთ მისს, ოღონდ ჩვენს შორის უნდა დარჩეს... - მსახიობი ჩრდილს შეერია. მე მდინარისკენ მივბრუნდი და გაჩახჩახებულ კაიროს მივაჩერდი. 

        -  აი როგორი ყოფილხარ სინამდვილეში ნილნა... ძალიან ლამაზი და სუსტი... - ზედ ყურთან გავიგონე დაბალი, თბილი, მელოდიური ხმა. მოულოდნელობისგან  ენა ჩამივარდა, უხერხულად მოვბრუნდი  და  ჩემი შამპანურის ჭიქა უხმაუროდ ჩაეხვია ნილოსის ტალღებს.

            წარმოუდგენლად  მიმზიდველი და საოცარი ხიბლით სავსე  ახალგაზრდა მამაკაცი  მშვიდად იღიმებოდა... მის თვალებში ერთდროულად იღვრებოდა დარბაზის ჩახჩახა სინათლე და ნილოსის მწვანე ტალღის ანარეკლი.  პალმასავით მაღალ, წერწეტა სხეულს,  გაშლილ მხრებს და წვრილ წელს იდეალურად ადგა  შავი ფერის ზაფხულის კოსტიუმი,  რომელიც მაღალი  მოდის უკანასკნელ სიტყვას პასუხობდა.  მთელი  სხეულიდან  ძალა, მოქნილობა,  თავისუფლება, სილაღე და დიდი ენერგია მოედინებოდა.  ქათქათა პერანგზე ზურმუხტის პაწია ღილები იწონებდნენ თავს, სამაჯურებზე და ჰალსტუხის სამაგრზე ციცქნა ზურმუხტები  მორცხვად ირეკლავდნენ დარბაზის სინათლეს.  მისი თვალები დარბაზის სხივით განათებულ ღამეში მუქ მწვანედ ისე ელვარებდნენ. დახვეწილი  ჰალსტუხის ნაკეცსაც  კი ოდნავ გადაჰკრავდა  მისი თვალების ფერი. სუფთად წვერგაპარსულს, არაჩვეულებრივი სუნამოს არომატი ასდიოდა. ასეთი  იდეალური და ჰარმონიული აგებულება, საკუთარი სხეულის არაჩვეულებრივი ფლობის უნარი,  ნებისყოფით სავსე  სუფთა მზერა  და  ნათელი სახე - ისეთი საოცრება იყო, სტივენ მეისელის მრავლისმნახველი ფოტოკამერაც  კი ნამდვილად გაიზიარებდა ჩემი შამპანურიანი  ჭიქის ბედს.  ევროპულ სამოსს  მთელი სიკაშკაშით გამოეტანა სააშკარაოზე მშვენიერი სხეულის,  სრულიად არაჩვეულებრივი აღნაგობის, ეგზოტიკური სახის  სხივიანი მზერის და ნათელი გამომეტყველების  უზადო ჰარმონიულობა. 

            ვერ ვიჯერებდი... ჩემს წინ ალ კაბირი იდგა... ნამდვილად ის იყო...და  სულ სხვანაირად გამოიყურებოდა...  მუხლი მომეკვეთა, მაგრამ  წელზე მოხვეულმა ხელმა  დროულად შემაკავა,  წამში მოავლო თვალი დარბაზს. ჩემი მკლავი მხარზე  მოიხვია და ვალსის ტალღას გაჰყვა.  მოქნილმა ნაბიჯმა ამიყოლია, ჩვენი მოცეკვავე სხეულები  ვერანდამ ერთ ჩრდილად აქცია და გულში ჩაიხუტა.   

            - შენი გადარჩენა ქვიშის ქარიშხლის შემდეგ გავიგე. მანამდე მეუბნებოდნენ რომ უგონოდ იყავი. დღეს, მთელი საღამოა ვუყურებ შენს მცინარ სახეს და  საჰარაში შენი თავგამეტებული  ბრძოლა მახსენდებოდა.     
            მისმა სიტყვებმა უცბად მომიყვანა გონს. გამახსენდა რომ ფარაფრადან უკანმოუხედავად გამოვიქეცი, არც მისი ოჯახისთვის და არც მისთვის ზედაც არ შემიხედავს,  თვალწინ დამიდგა  როგორ გავუსხლტი დედამისს ხელიდან ისე, რომ მადლობის თქმა არც გამხსენებია. საკუთარმა უმადურობამ გამაოგნა, მივხვდი რომ უნებლიედ მთლიანად გავამართლე  მისი  სიტყვები, "გაიქცეოდაო..." ოჰ რა მადლობელი ვიყავი  ბიძაჩემის, ფარაფრაში რომ  ჩავიდა  და სირცხვილისგან მიხსნა...

          - მადლობელი ვარ რომ მოხვედი. მაპატიე... დაუფიქრებლად მოვიქეცი. იქედან ისე გამოვიქეცი, მადლობაც არ მითქვამს... 
          - შენი მადლობა პირადად შენგან მოვისმინე, პოლიციამ ჩანაწერი მომცა. გამახარა შენი ხმის გაგონებამ,  თითქოს ისევ ჩემს გვერდით იყავი. 
          - ჩემებს დავუძახებ... ისე გაეხარდებათ... ბიძაჩემი შენს მამულში მადლობის სათქმელად ჩამოვიდა, აქ რომ გნახავს... 
          - ნილნა, ვისი ნახვაც მინდოდა ვნახე, რისი დანახვაც მინდოდა დავინახე... 
          - რა დაინახე... 
          - შენ ის ერთადერთი ხარ, ვისთანაც დარჩენილ ცხოვრებას გავატარებდი,  ერთი  ღირსებით ვიცხოვრებდით, ერთი გულით, ერთი სულით.  აქ რომ მოვდიოდი, მეგონა შენს თვალებში სიყვარულს დავინახავდი, მაგრამ  შიში დავინახე, შიშმა მოგცელა... დარჩენა  რომ  გთხოვო,  გეშინია  რომ  ჩემთან ვერ გაძლებ,  ვერც ჩემი ცხოვრების წესით  იცხოვრებ,  ვერც ჩემს წესჩვეულებებს შეეგუები, დაიტანჯები და  უბედური იქნები... ამას მე ვერ ავიტან, გაქცევით ვერ გამექცევი  და  თავად მომიწევს შენი გაშვება. ჩემი  ღირსების შელახვა  ცალკე უბედურებად დაგატყდება თავს... გაგაწამებს და ცხოვრებას მოგიწამლავს.  გეშინია რომ ვერც უჩემოდ გაძლებ, ვერც ჩემთან ყოფნას შეძლებ. ეს გტანჯავს...მე  კი მინდა  ისეთს  გხედავდე, როგორც ამ საღამოს, ბედნიერების შუქით ანთებულს...
          - ალ კაბირ, გთხოვ...გეყოფა... გთხოვ...
          -  როდის მიემგზავრები...
          -  სამ დღეში. 
          -  ჩვენში ამბობენ, თუ მიდიხარ და უკან არავინ გეძახის,  ესე იგი სწორ გზას ადგახარო***...  მოვედი რომ უკან გიხმო... მაგრამ... ნილნა,  მინდა ჩემსკენ ისევე დაუფიქრებლად მორბოდე, როგორც ჩემი სახლიდან გაიქეცი... არ მჯერა, რომ საჰარას შემდეგ, ამ შიშს ვერ მოერევი და უჩემოდ ყოფნას აირჩევ. შენი ოცნება უკვე ასრულდა. ახლა ჩემი ოცნების ასრულების დროა!..
          - ემი-კუსიზე წასვლას აპირებ?.. როდის მიემგზავრები?.. -  თვალზე მომდგარი ცრემლი გულზე დამადგა.
          - მზადებას ხვალვე დავიწყებ. ამ ექსპედიციას ორი ან სამი წელი მაინც დასჭირდება. მთელი ეს დრო შეგიძლია იფიქრო. თუ ჩემთან ყოფნას არჩევ, შენი შიშის გასაქრობად  ბევრ რამეს შევცვლი. ჩემს დაბრუნებას  შეგატყობინებენ. შენს პასუხსაც  მაშინ დაველოდები. თავს მოუარე...-  ალ კაბირი დაიხარა, საფეთქელზე ფრთხილად მაკოცა და  მკერდზე მიმიხუტა. ვალსი  თავდაღმართში დაეშვა. ალ კაბირმა  მელოდის  ხვეულზე ბრუნზე შემატრიალა და  ხელი გამიშვა.  ვერანდაზე გაწოლილი მოცეკვავე ჩრდილი ორად გაიყო...
          - ესეც საიდუმლო მშვენიერო მისს...-  ნაპერწკლიანად გაიღიმა ომარ შარიფმა.  ჩრდილისკენ მიბრუნება დავაპირე,  კიდევ ერთხელ რომ  მომეკრა მისთვის თვალი, მაგრამ  მსახიობმა ხელმკლავი ელეგანტურად  შემომთავაზა და დარბაზში ღიმილით შემაცილა...
     
                იმ ღამით  ბიძაჩემს დაუფრავად ვკითხე,  წმინდა სარკის ოსტატებზე და  რა საერთო შეიძლებოდა ჰოქონდათ ქართველებს ეგვიპტესთან. 

          - ჩვენ ის ხალხი ვართ, ვინც ყველაზე ცუდად იცის საკუთარი ქვეყნის და წარმომავლობის ისტორია, ამას პავლე ინგოროყვა ამბობდა. ილია ჭავჭავაძის "ქვათა ღაღადიდან"  ზეპირად მახსოვს ერთი ნაწილი და გეტყვი... -  მშვიდად მითხრა ბიძაჩემმა და გააგრძელა:

            -  „ ისტორიულ ჭეშმარიტებად ცნობილია, რომ ეგვიპტელთა „მუშენი“, დაბადების „მოსოხნი“ ანუ „მოსხნი“, ახლანდელნი „მესხნი“, ჰეროდოტის „ტიბარენნი“, სტრაბონის „ტიბერნი“ და „კოლხნი“ შეადგენდნენ ქართველ ნათესაობის ერსა. რადგანაც ისიც ჭეშმარიტებად ცნობილია, რომ ძველისძველად ამ ქართველ ნათესაობას სჭერია მთელი სივრცე ღალისის მდინარისგან მცირე აზიაში - შავის ზღვის პირამდე და მთელი აღმოსავლეთი მხარე ამ ზღვისა, აგრეთვე იგი ადგილები, რომელნიც მტკვარსა და არაქსს შუა მდებარეობენ, აშკარაა, რომ ვისაც ამ ადგილებში დაჩემება რამ უნდა, ან ქართველის კუთვნილების გაუქმება, - მოუნდება დაამტკიცოს, რომ ზემო დასახელებულნი ერნი ქართველთა ნათესაობისა არც იყვნენ და არც არიან. " - აი ამას წერს ილია.

მე კი დავიწყებ იმით, რომ იბერიელები მრავალრიცხოვანი რასა ყოფილა.  ხმელთაშუაზღვის აუზში და მცირე აზიაში ინდოეთის ჩრდილოეთამდე და ჩრდილო აფრიკის ტერიტორიაზე სახლობდენ. ეზოთერიკოსები ძველი ცივილიზაციების საკრალურ ცოდნას იბერიულ ეზოთერიკად მოიხსენიებენ. ამ ცოდნის  ნაწილი კოლხეთში იყო  შემორჩენილი.  იბერიული რასა რელიგიურ ელიტას წარმოადგენდა. განსაკუთრებული სკოლები ჰქონდათ რელიგიური ჩვეულებების და მწიგნობრობისთვის. სემუელ ალფრედ მერსერმა, სემიტური ენებისა და გვიპტოლოგიის პროფესორმა თარგმნა და გამოუშვა ,,პირამიდების ტექსტების'' ოთხტომეული ინგლისურ ენაზე.  ის წერს რომ „რა“ (ღვთაება) და მისი მიმდევრები  შესაძლებელია ჩრდილოეთიდან კერძოდ კავკასიიდან  მივიდნენ ეგვიპტეშიო.    ერთ სამეცნიერო ჟურნალში წერილი ვნახე, სადაც ეწერა, რომ  ეგვიპტეში აღმოჩენილი სამარულო ეტლების და მათთვის საჭირო ხის მასალის მიწოდება კავკასიიდან ხდებოდა. სტატიის ვინმე შეფერი მივიდა იმ დასკვნამდე, რომ როგორც მზა ეტლების, ისე ეტლისთვის საჭირო ხის მასალის მიმწოდებელი ამიერკავკასია უნდა ყოფილიყო და  ეს ეტლი ძველ ეგვიპტეში  ჩვენს წელთაღრიცხვამდე  ათასშვიდას წელში  შეტანილად მიიჩნია.

საინტერესო ისაა, რომ ქართველ არქეოლოგს, ლევან  მუსხელიშვილსაც იგივე აზრი გამოუთქვამს: „ სამარულო ეტლი ამიერკავკასიაში, რომელიც ეგვიპტეს ეტლის საშენებელ ხის მასალას აწვდიდა, კარგად იყო ცნობილიო.“  იარაღმცოდნე პავლე ფონ ვინკლერი  თვლის, რომ ნაწრთობი იარაღი შავი ზღვის აღმოსავლეთით მდებარე ადგილებიდან მიჰქონდათ ეგვიპტეში.  რამესიდების ეპოქის რელიეფებზე  მეომრებს კოლხური ტიპის ცულები უჭირავთ. ეს ცული ჯერ კიდევ ძველი წელთაღრიცხვის  მეთოთხმეტე საუკუნიდანაა ცნობილი, მისი უძველესი ნიმუში ქალაქ ორდუსთანაა  ნაპოვნი ხეთური  "ცალფას" ქაშქთა განსახლების ადგილებში.  შესაძლებელია ეს მეომრები ხეთების ტყვე ქაშქები არიან  და მათი ქართველურობა მგონი სადავოც აღარ არის.   

ქართული ეგვიპტოლოგია არ არსებობს. ქართველ მეცნიერთა კვლევები ცოტაა. მოსე  ჯანაშვილს ჰქონია  არაჩვეულებრივი  გამოკვლევები და  ხელნაწერი ძეგლებიც მოუგროვებია, მაგრამ მთელი ეს მასალა, რომელსაც „ ქართველები და ქართული ენა“ დაარქვა, ხელნაწერთა ინსტიტუტში  დევს და დღემდე შესასწავლია. ის წერდა რომ  ქალდეველთა მოდგმა დასახლებული იყო მთელ შუამდინარეთში და მცირე აზიაში თვით ეგვიპტის საზღვრამდე.  შარდან კოლხელი თავისი ჯარით თვით რამზეს მეორე დიდს ეხმარებოდა.  ჰიქსოსების ხანაში მთელი ეგვიპტე, სირია და შუამდინარეთი,  ხეთა-ქადის მოდგმის ერთი სახელმწიფო ყოფილა. ხეთას მეფე ხიტისარს ხელშეკრულებაც კი გაუფორმებია  რამზეს მეორე დიდთან. ამ ხელშეკრულების ტექსტიც  მოსე ჯანაშვილის მიერ მოგროვილ მასალაში  ინახება.  ჯანაშვილს შეუკრებია ხეთა-ქალდიის დასახლებული ადგილების გეოგრაფიული სახელწოდებები და აღნიშნავს, რომ მათაც  ჰქონიათ ისეთი სახელწოდებები როგორიცაა „არმაზი,“ „ოპიზი,“ „ძამა,“  „გურია,“ „ეფრატი,“  კუნძულ კვიპროსს თავიანთ ენაზე "იავნანად"  მოიხსენიებდნენ.

ჯანაშვილს  მოჰყავს  ინგლისელი მეცნიერის, კლარკის სიტყვები, რომელიც წერდა, რომ  ქართველები  დიდ არეალზე ცხოვრობდნენ, რომ ძველი ქართული ენა, -  არიის, სემის და ტიბეტის ენებად გაიყოო.  ერი რომელიც ძველ ქართულ ენაზე ლაპარაკობდა,  გაბატონებული ყოფილა მთელ მაშინდელ ცნობილ მსოფლიოში და მათი დასახლების ძირითად კერად იბერია-მოსეს ედემს მოიხსენიებს,  მათ დაარსებულ სკოლებს კი ბაბილონსა და ასურეთში უთითებს. ინგლისელი მეცნიერი აღნიშნავდა, რომ უძველესი ძეგლისწერების გამოსაკვლევად  სწორედ ძველი ქართულ წყაროების გამოყენება იყო მიზანშეწონილი.  მოსე ჯანაშვილმა მთელი ეს მასალა შეკრიბა ოთხ თავად დაყო  და ძეგლისწერათა ენა  ამოცნობილად გამოაცხადა.  ეს მასალა  ასზე მეტ ძეგლს შეიცავს და მნიშვნელოვანი დანართები  აქვს.  ის თხოვდა ივანე ჯავახიშვილს, კორნელი კეკელიძეს, აკაკი შანიძეს,  უნივერსიტეტის სხვა მეცნიერებს და ქართველ ხალხს,  დიდი გულისყური დაეთმოთ ამ მასალებისთვის.  ამის შესახებ რაც გითხარი, მოსე ჯანაშვილმა გამოქვეყნა  წერილი ათას ცხრაას ოცდაერთ წელს გაზეთ "კომუნისტის" მეოთხე ნომერში.*  ამის შემდეგ, ძნელი აღარ უნდა იყოს იმის წარმოდგენა, რომ ჩვენს წინაპრებს აქ ყოფნა და  სწავლა არ გაუჭირდებოდათ.  როცა საქართველოში დავბრუნდები, პირველ რიგში მოსე ჯანაშვილის ნაშრომებს და მის შეკრებილ მასალას უნდა ჩავუჯდე და შეიძლება ქართულ ეგვიპტოლოგიასაც დავუდო საფუძველი...
 
იმ ღამეს მე და ბიძაჩემმა დილამდე ვილაპარაკეთ, ბევრი სხვა ევროპელი მეცნიერის მოსაზრებაზე მიამბობდა, უამრავ ფაქტზე მესაუბრა, რომელიც ჩემთვის სრულიად უცნობი იყო. სულ სხვანაირად  აღვიქვი ბიძაჩემი, როგორც მეცნიერი, გონიერი  და ნიჭიერი ადამიანი, შესანიშნავი დიპლომატი და მკვლევარი,  რომელმაც დღეს, თავისი ქვეყანა სრულიად სხვა თვალით დაანახა დიპლომატებს, არაბულ სამყაროს და მე...   

                                                                                  ...

            გამგზავრების წინ ნოტარიუსი გვეწვია, რაკი სასამართლო სხდომისთვის მოცდა აღარ მინდოდა, ადვოკატისთვის  ჩემი ინტერესების, მორალური და ქონებრივი უფლებების დასაცავად  გრძელვადიანი რწმუნება  გადავეცი  და სახლი დავტოვეთ. აეროპორტში მისვლამდე გიზას პირამიდები და სფინქსის ტაძარი მოვინახულეთ. შვეყურებდი ლომისთათებიან, საჰარას მოდარაჯე  გიგანტს და ვგრძნობდი რომ აღარც ისეთი ამოუცნობი იყო  მისი შორეთში ჩაკარგული მზერა... 

        სიხარულისგან სუნთქვაშეკრული ავედი თვითმფრინავში, ფრენის საათები არ მახსოვს, არც თბილისის საერთაშორისო აეროპორტი და სახლისკენ გამოვლილი გზა.  როგორც კი სახლს  მივუახლოვდი, შვებით და ისე ღრმად ამოვისუნთქე, თითქოს მთელი სევდა რაც ეგვიპტეში დამიგროვდა, ერთბაშად გავატანე თბილისურ ნიავს.  ერთ კვირაში ყველა მეგობარი ჩამოვირბინე, უნივერსიტეტში შევირბინე... ჩემს თავს სხვად, უცხოდ აღვიქვავდი და ახალი თვალით ვუცქერდი გარემოს. ყველა საყვარელი ადგილი მოვინახულე, მიხაროდა რომ ისევ მეღირსა მშობლიურ მიწაზე ფეხის დადგმა და ქართული ლაპარაკის მოსმენა.  ვერ ველეოდი თბილისს, ქუთაისის სანახებს, კავკასიონის თოვლიან ქედებს, მცხეთის წმინდა მიწას და სვეტიცხოვლის ზარებს, შემოდგომაზე ყველა ნათესავი და  ნაცნობიც კი მოვიარე ბათუმში,  ფოთში, თელავში, გორში, რაჭაში, სვანეთში, ხევსურეთში, ხევში, კახეთში, ახმეტაში... ყველას მოვეფერე და ჩავეხუტე. 

      ბიძაჩემს ექვს თვეში ელჩობის ვადა დაუმთავრდა და საქართველოში დაბრუნდა. როგორც იქნა ერთად მოვიყარეთ თავი და დავწყნარდით.  მაგრამ ცოტა ხანში ისეთი ამბები დატრიალდა, თითქოს იპუ-ურის წინასწარმეტყველება საქართველოში ახდა. ხალხი შიმშილობდა, იყინებოდა, ბნელში ისხდა, გაყინულ ხელებს ნავთქურაზე ითბობდა  და  ჩაის ასადუღებლად ნავთს იზოგავდა. მალე  საშინელი არეულობა და ქაოსი დაიწყო, პურის რიგები კილომეტრობით იჭიმებოდა, ქალაქებს თვეობით არ მიეწოდებოდათ ელექტროენერგია, წყალი, გაზი... აღარც ტელეფონი მუშაობდა, აღარც ფოსტა, აღარც რკინიგზა, ავიამიმოსვლაც შეწყდა.  თბილისში  ტრანსპორტი მთლიანად გაქრა,  სხვა ქალაქებთან და სოფლებთან კავშირი გაწყდა.  საწვავი აღარ არსებობდა, ქუჩაში ერთი მანქანაც  აღარ ჩანდა. ყველა საწარმო და ორგანიზაცია დაიხურა და ჯართად გაიყიდა, სახელწიფო თავზე ჩამოგვენგრა. ქვეყანა ვაკუუმში მოექცა. ყველამ დავივიწყეთ საყვარელი პროფესია და რაზეც ხელი მიგვიწვდებოდა იმას ვაკეთებდით. მე ვთარგმნიდი, დედა კერავდა, ჩემი ძმა იმპორტის აწყობას ცდილობდა.  თბილისი მთლად შეიშალა, გამოსვლები გამოსვლებზე ეწყობოდა, აღერღილი და გაბრაზებული ხალხი ზღვასავით ღელავდა და გარშემო რისხვას აფრქვევდა. ორიათას სამი წელი იწურებოდა, სამოქალაქო დაუმორჩილებლობა გამოცხადდა, რასაც საგანგებო მდგომარეობის შემოღება  მოჰყვა, ამან უფრო მეტი უკმაყოფილება გამოიწვია და  მთელ ქვეყანაში  ქუდზე კაცი გამოვიდა გარეთ.  მძიმე ნოემბერი წელში გადატყდა და გიორგობას ძველი ხელისუფლება გადადგა, საქართველოში ახალი ხელისუფლება მოვიდა და  საგანგებო მდგომარეობა შეწყვეტილად გამოცხადდა.

          ამასობაში ხუთ წელზე მეტი გავიდა... წარსულზე უფრო და უფრო იშვიათად ვფიქრობდი, უკვე თვითონაც ვიჯერებდი რომ  ის, რაც გიამბეთ, საერთოდ  არ მომხდარა  ან ბავშვობის ზღაპარი იყო, რომელსაც დიდობაში აღარავინ გიკითხავს და თვითონაც ვეღარაფრით უბრუნდები.  მძიმე ცხოვრებამ გამოცდილება შემმატა, ოცნებებზე ხელი ამაღებინა, დანაკარგებს მიმაჩვია და შემაგუა... უკვე ზუსტად ვიცოდი,  რომ დრო არაფერს კურნავს  და მხოლოდ ტკივილთან ერთად ცხოვრებას გვასწავლის****. ყველაფერი გულისკუნჭულში ღრმად  ჩავმარხე, ზედ ლოდი მივაგორე და ჩავკეტე.  გული შესამჩნევად დამძიმდა, თვალებში სევდამ დაიბუდა.  სახლშიც შეთქმულებამ შეკრა პირი. ამ ამბავს აღარვინ იხსენებდა და ის თვეები ჩვენი ცხოვრებიდან საერთოდ ამოიშალა...
 
            სამაგიეროდ თბილისში ელვის სისწრაფით შემოვარდა ინფორმაციული ტექნოლოგიები. იმ დროს სამსახურის მხოლოდ ის შოულობდა ვინც კომპიუტერის გამოყენება და ინგლისური იცოდა... გამიმართლა, სამუშაო სწრაფად ვიშოვე და ოჯახმა ამოისუნთქა, თვიდან თვემდე ძლივს გაგვქონდა თავი,  მაგრამ აღარ გვშიოდა. ყველაზე ცუდი კი ის იყო, რომ  არეულ ქვეყანაში აღარაფერი დალაგებულა და  უკეთესის მოლოდინში ამაოდ გადიოდა დრო.

            ერთ დღეს საშინელი ფორიაქით გამეღვიძა, გვიანი შემოდგომის ადრიანი დილა იყო, დილის ექვსი საათი ხდებოდა. გულმა ლამის მკერდი გამოანგრია, ყელში ამომაჯდა და სუნთქვა შემიკრა. წამოვხტი,  მაშინვე დედასთან დავრეკე და იქეთ გადავრიე, ამ დილაადრიან რა ხმა გაქვსო... დავამშვიდე, ცუდი სიზმარი ვნახე და  იმიტომ შეგეხმიანეთქო.  გათენებამდე ადგილს ვერ ვპოულობდი, აქეთ იქეთ ვაწყდებოდი, ჩაი დავადგი და დალევა დამავიწყდა, ყავა მოვადუღე და გადმოვიდა, ტელევიზორი მეგონა ჩავრთე და რადიო ჩამირთავს, აბაზანაში ცხელი წყალი მოვუშვი და მხოლოდ ცივი მომხვდა ხელებზე.  ამასობაში დილის ცხრა საათი შესრულდა და ტელეფონმა დარეკა...

          .... ვახოს ხმა მესმოდა, მაგრამ რას ამბობდა- არა... 
დარყუებულივით ვუსმენდი.... ადვოკატიო... ნოტარიუსიო... მოსამართლეო... უგზო-უკვლოდ დაიკარგაო, ექსპედიციის ვერცერთმა წევრმა ვერ შეამჩნია, როგორ და როდის გაქრაო. ემი-კუსის კრატერშიც ჩავიდნენ მოსაძებნადო,  ხუთი წელი ეძებეს  და სასამართლომ გარდაცვლილად გამოაცხადო...  გვამი ვერ იპოვესო, მხოლოდ ჩანთა და რაღაც ჩანაწერები იდო  მის კარავშიო... ყველა ეძებდაო, გეოლოგები, ნმადები და ტუბუს ხალხიო, მათაც კი ვერ იპოვეს მისი კვალიო... თითქოს პირდაპირ ცაში აფრინდაო...თურმე ყველა ტიროდაო, კაცები ბავშვებივით ქვითინებდნენო.  ანდერძი დაუტოვებია, უკანასკნელი ნებაო და შენ ხარ მოხსენებულიო... ერთმანეთზე მიეხორხლა უცნაური სიტყვები...
 
        - სასწრაფოდ უნდა ჩამოხვიდე კაიროში. ახლავე წამოდი, ერთ საათში აეროპორტში რეგისტრაცია იწყება. ახლა აუცილებელია შენი ჩამოსვლა. ბილეთები დაჯავშნულია. როგორმე აეროპორტამდე მიდი. მე კაიროს აეროპორტში დაგელოდები. ნუღარ დამარეკინებ კარგი?.. - როგორც იქნა დალაგებით გავიგე მისი ნათქვამი... 
             
        პასპორტი  და ფული ჯიბეში ჩავიდე, მსუბუქი ხელჩანთში რა ჩავყარე ყურადღებაც არ მიმიქცევია, ვარდისფერ ვუალში გახვეული საყურეები ჩავდე და როგორც მაშინ,  ახლაც წერილი დავტოვე... " ვახომ დარეკა. კაიროში წავედი..."
 
        თვითმფრინავში ჩავჯექი თუ არა, უკვე საჰარაში ვიყავი. თითქოს იქიდან არც არასდროს წამოვსულვარ და სამუდამოდ დავრჩი. მივხდი რომ ეს წლები,  მხოლოდ ვარსებობდი და  სინამდვილეში არ მიცხოვრია. რომ ჩემი ცხოვრების მთელი ხიბლი და მთავარი საიდუმლო ეგვიპტეში დარჩა. მთელი ეს დრო, გადაწყვეტილება  არ მქონდა... და ახლა, ისე უცბად მოვარდა,  თითქოს ხსოვნაზე გადაფარებული ლოდი გულიდან ამოხეთქილმა მხურვალე ლავამ მოისროლა.  თვალწინ არწივისთავიანი კლდის გამოქვაბულში დანთებული გველის თვალები მედგა. მაჯა ისე ამტკივდა, თითქოს ახლაც ზედ მქონდა შემოხვეული გველის  მძიმე სხეული.  გული ისე მიხურდა, თითქოს ნაღვერდალი მედო მკერდში. სტამბულის აეროპორტში წყალი ვიყიდე. გაუჩერებლად ვსვამდი, ამაოდ ვცდილობდი  ყელში გაჩენილი ხანძარი როგორმე ჩამექრო.  როგორც იქნა სტამბული-კაიროს რეისზე ჩასხდომა გამოცხადდა. ვეღარც ფეხებს ვგრძნობდი,  ვეღარც ხელებს,  ტრაპზე ნაბიჯი ამერია და სახელურს ჩავეჭიდე... სტიუარდესამ  ჩანთა გამომართვა და  ჩემს სავარძლამდე მიმიყვანა. ცრემლი ღაპაღუპით დამსკდა, ვეღარ ვაკავებდი და უხმოდ ვტიროდი.  ვტიროდი უმისოდ გატარებულ დროს, ვტიროდი  საშინელი მონატრებისგან, ვტიროდი იმის გამო, რომ ნამდვილად ვიპოვე ჩემი ნახევარი და  ვერც კი მივხვდი ისე დავკარგე. 

მაშინ რომ დავრჩენილიყავი, ალბათ ემი-კუსიზე აღარ წავიდოდა,  ხიფათი აერიდებოდა. აღარ დაჭირდებოდა ჩემთვის დროის მოსაცემად შორეულ ექსპედიციაში წასვლა, არ  გავუშვებდი. ახლა მივხვდი რა თქვა მაშინ... „ჩემი ოცნების ასრულების დრო დადგაო...“  ჩვენი ერთად ყოფნა იყო მისი ახალი  ოცნება, იქნებ იმ ძველ ოცნებაზე  ძვირფასიც... მე კი საით ვუბიძგე...  იძულებული გავხადე ეთქვა „ხვალიდან დავიწყებ ესპედიციისთვის მზადებასო“, სინამდვილეში სულ სხვა რამისთვის იყო მოსული... 

მთელი სალონი გაირინდა, ადამიანები დუმილით სცემდნენ პატივს ჩემს მწუხარებას,  ყველა თავის დარდს ჩაუღრმავდა და სალონში სიჩუმე გამეფდა.  ვიხსენებდი  როგორ გავიარე  იგივე გზა  წლების წინ სრულიად წარმოუდგენელი ბედნიერების მოლოდინში, იმ განცდით რომ ჩემს საყვარელ ქვეყანაში მივდიოდი.  მართლაც ვიპოვე ნამდვილი ბედნიერება, მაგრამ ისე  უცნაურად, რომ ჩემში  ვეებერთელა შიში დატოვა, იმდენად ყოვლისმომცველი შიში, რომ სიყვარულისთვის ადგილი აღარ დარჩა.  ეს ჩემი ბედ-იღბლის გამოცდა იყო, რომელიც მე ვერ ჩავაბარე. ახლა ღმერთმა იცოდა რისთვის მივდიოდი იქ... ან იქნებ მისი უკანასკნელი ნების მოსასმენად...

        ვახო გასასვლელში მელოდა. ჩამეხვია, გადამკოცნა მანქანაში ჩამსვა და ნოტარიუსთან მიმიყვანა. ნოტარიუსმა პასპორტი გამომართვა და ჯერ ფოტოს დააკვირდა, შემდეგ მე, ისევ პასპორტს ჩააჩერდა და ალაპარაკდა. 

    - იცით მისს, თქვენ დიდი ქონება გაქვთ.  დრო მოვიდა რომ ამის შესახებ გაიგოთ. უგზოუკვლოდ დაკარგული სასამართლომ გარდაცვლილად გამოაცხადა და მემკვიდრეების მოწვევის დროა. როგორც ჩვენი იუსტიციის სამინისტრო იუწყება,  ციურიხში „იუბიესეიჯი“  ბანკში თქვენს სახელზე ხუთი წლის უკან დეპოზიტის ანგარიში გაიხსნა და ზედ უკვე ერთი მილიონი ბრიტანული ფუნტი სტერლინგია, ახლა დეპოზიტს ვადა გასდის და აუცილებლად უნდა ჩაბრძანდეთ, ბანკში თქვენი ხელმოწერაა საჭირო.  ინებეთ ეს საქაღალდე, ეს თქვენი უძრავი ქონების საბუთებია, ყველა დოკუმენტი ფრანგულად  და ინგლისურადაა შედგენილი. იმედია რომელიმე ენა იცით. თქვენი სახელით ყველა დოკუმენტზე თქვენს ადვოკატს აქვს ხელი მოწერილი. ყველაფერი კანონიერია და ზუსტი.  თქვენთვის კიდევ ორი დალუქული პაკეტია. შიგნით გარდაცვლილის ნივთები და პირადი ჩანაწერებია, თქვენ დაგიტოვათ. ეს კი მისი ანდერძია, ანუ უკანასკნელი ნება...  თუ შეიძლება ხელი მომიწერეთ რომ ეს დოკუმენტები ნამდვილად გადმოგეცით... მორჩა... თავისუფალი ხართ...

          გონს რომ მოვედი  ვახოს სახლში სავარძელზე  ვიყავი მისვენებული, თბილი მოსასხამი მეხურა,  რამდენი დღე და ღამე გავიდა არ მახსოვს.  ქვასავით  ვიდევი და არაფერი შემეძლო. ქაღალდის პაკეტები მაგიდაზე ელაგა. ვახო ვერანდაზე იდგა და მდინარეს გაჰყურებდა. „უკანასკნელი ნება“  გამახსენდა და  ქვის ფეხები ავითრიე. ნილოსი ძველებურად მოექანებოდა,  ჩუმად ვუყურებდი ჩქარ და ცივ მდინარეს,  რომელსაც ვინ იცის, რამდენი სიმწარე ჰქონდა წარეცხილი  საუკუნეების მანძილზე. ვახომ ფეხზე რომ დამინახა, მაშინვე ჩაი მომიტანა და ხელში მომაწოდა.

          - იცი, დაგინახეთ როგორ ცეკვავდით. არაჩვეულებრივი წყვილი იყავით,  სრულყოფილი.
          -  ვახო გთხოვ... გეყოფა... თუ შეიძლება ანდერძი წამიკითხე...

ანდერძი უცნაურ ამბავს იუწყებოდა. ითხოვდა უარი არ მეთქვა ქონებაზე,  სურდა დარწმუნებული ყოფილიყო რომ  მე და ჩემი ოჯახი ღირსეულად და და მშვიდად ვიცხოვრებდით, რაც მის სულს სიმშვიდეს მოუტანდა. ასევე ამბობდა, რომ იმ განზომილებაში, სადაც ყველაფერი მთავრდება,  ყოველთვის შეიძლება დაიწყოს ახალი, თუ სურვილი ძლიერია, მთავარია ათვლის წერტილის პოვნა... 
 
დღიური გადავშალე. ჩანახატები იყო... ერთზე საჰარაში, დაჩოქილ აქლემზე მიყრდნობილს მეძინა, მეორეზე -ცხენზე ვიჯექი, მესამეზე სადღაც სივრცის სიღრმეში აქლემით მივდიოდი ზურგშექცეული. მესამეზე ცხენზე მჯდომი, ცეცხლიანი შოლტით ვიგერიებდი ველური ფოცხვრების ალყას. მეოთხე ნახატის დანახვაზე სუნთქვა შემეკრა, პატარა ტბაში დედიშობილა ვიდექი და  ამომავალ მზეს ხელებგაშლილი შევცქეროდი...

        - მისს... აქეთ... აქეთ... - ხმისკენ მივბრუნდი, გვერდით ვილაში, ვერანდაზე ღრმად მოხუცებული  ომარ შარიფი  ხელს მიქნევდა და თავისკენ მიხმობდა. საშინლად ვგრძნობდი თავს, მესიკვდილებოდა ყველაფერი, მაგრამ მოხუცს ხათრი ვერ გავუტეხე, ჩემი საიდუმლოს მოზიარეს გულს ვერ ვატკენდი. შორიდან მივესალმე, თავსაფრით თმა დავმალე და ვახოს მკლავზე დაყრდნობილი მის ვერანდას ვესტუმრე.  მოკითხვის და მოწიწების გამოხატვის შემდეგ  მოხუცმა მითხრა: 
        - დაბრძანდით მისს, ახლავე წვენს მოგართმევენ...
        - სერ, თქვენი შეწუხება უხერხულია. -უთხრა ვახომ.
მასპინძლის ნიშანზე მსახურმა  შეფუთული კოლოფი გამოიტანა და მაგიდაზე დადო. ათასნაირი წვენით სავსე ლანგარიც მოაყოლა და გაგვეცალა.
        - ეს თქვენია.  დიდი ხანია ვინახავ, იმედიც კი დავკარგე რომ ჩემს სიცოცხლეში კიდევ  გნახავდით.
        - ოჰ, როგორ შეწუხებულხართ...
        - არ შევწუხებულვარ, მხოლოდ  მობარებულს ვინახავდი.  გახსენით, გთხოვთ...

კოლოფი გავხსენი. შიგნით მთლიანი ლაზურიტის ქვისგან  გამოთლილი,  მუქი ლურჯი ფერის  ულამაზესი სამაჯური იდო, ქვაში ოქროს ძარღვები ამოდიოდა. ხელში ავიღე მშვენიერი ნივთი და დავაკვირდი, შიგნიდან მთელ წრეზე წვრილი არაბული წარწერა იყო და ქვემოდან არშია მიჰყვებოდა.
        -აქ რაღაც წერია სერ...
        -„ნამდვილ სიყვარულს არ აქვს ბედნიერი დასასრული, რადგან ნამდვილი სიყვარული არასოდეს მთავრდება.“ -  აი ეს წერია...
ვიგრძენი რომ გული მიმდიოდა, ღმერთს მადლობა შევწირე რომ სკამზე ვიჯექი. 
          - ძნელია გულის დანაკარგი მისს. 
          - ესე იგი იცით ...
          - ის ვერ იპოვნეს. რატომ უნდა გვჯეროდეს რაღაც ქაღალდების?!.. ახლა თქვენზეა,  რას დაიჯერებთ.  ახალი ცხოვრება უნდა დაიწყოთ. ათვლის წერტილი იპოვეთ და გულს მიჰყევით. მას თქვენი გონიერების ჯეროდა.  აი ეს კი ჩემგან გქონდეთ სახსოვრად... - „ექიმი ჟივაგოს“  კინოკადრის ავტოგრაფიანი ფოტო მომაწოდა.  სრულიად ახალგაზრდა ომარ შარიფი ფოტოზე ფიქრიანი მზერით იყო აღბეჭდილი. 

          ვახომ პასპორტი გამომართვა,  შენგენის ვიზის საკითხს მოვაგვარებო  და საელჩოში წავიდა.  სახლში საშინელ ხასიათზე მოვბრუნდი და საწოლზე პირდაღმა დავემხე. ვგრძნობდი როგორ ვკვდებოდი შიგნიდან. „შენს სულს მოუსმინე!“ თითქოს პირდაპირ ყურში ჩამძახა ვიღაცამ.  ანდერძის სიტყვები გამახსენდა...  მოხუცმაც იგივე მითხრა...  ჟივაგოს  ფოტო.. „ეს რა არის, გამოცანა მინიშნებებით?!“ 

გიჟივით წამოვხტი ფეხზე. სამაჯურს ვეცი და ყურადღებით დავათვალიერე.  არაბული წარწერის  თავს და ბოლოს, ერთმანეთისგან    პაწაწინა ნახატი ჰყოფდა, წყლიდან ტყუპად  ამოზრდილი პალმები.  რაც უფრო მეტ ხანს ვფიქრობდი, უფრო ვრწმუნდებოდი, რომ ეს ფარაფრას ოაზისს ნიშნავდა. ფარაფრას, სადაც ყველაფერი ჩემი გაქცევით  დამთავრდა.  „ სადაც ყველაფერი მთავრდება,  ყოველთვის შეიძლება დაიწყოს ახალი...“

          „- სადაც მთავრდება... ახლის დაწყება... ათვლის  წერტილი...“ - წარწერის ქვეშა არშიას გავაყოლე თვალი, აქლემების მწკრივი წარწერის დასასრულიდან იწყებოდა და უკუღმა მიჰყვებოდა.

        „- ათვლის წერტილი. ადგილის ათვლის წერტილი?..აქლემების მწკრივი წრეზე, ნაწერი წრეზე, სამაჯური -  წრეა. რას უნდა ნიშნავდეს ამდენი წრე?.. თვითონ გეოლოგია. გეო-დედამიწა და წრეები. ოჰ,... ეს პარალელია! პარალელი, ესე იგი განედი როგორც ათვლის წერტილი ?.. ეკვატორი...  ნულოვანი პარალელია... გრინვიჩი- ნულოვანი მერიდიანი...როგორ ეწერა  ანდერძში? „იმ განზომილებაში, სადაც ყველაფერი მთავრდება ყოველთვის შეიძლება დაიწყოს ახალი...“  გამოდის, ის პარალელი უნდა მოვძებნო, რომელიც ფარაფრაზე გადის!  რუქა, რუქა მჭირდება...
 
        კედლის რუქას ვეცი და  ფარაფრაზე გამავალი პარალელის ძებნა დავიწყე.  ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს  ოცდამეშვიდე  პარალელი იყო, განედის ხაზს  მთელ დედამიწაზე გავყევი:  ეგვიპტე, საუდის არაბეთი, ირანი, პაკისტანი, ინდოეთი, ნეპალი, ჩინეთი, წყნარი ოკეანე, მექსიკა, ამერიკის შეერთებული შტატები, ატლანტიკა, ესპანეთი,  მაროკო, ალჟირი, ლიბია... სადაა, სად  ეს ადგილის ათვლის წერტილი... სამაჯური ავიღე და ისევ დავაცქერდი...

  "- აქლემები მარჯვნიდან მარცხნივ მიდიან, ეს ხომ არაბულია,  ესე იგი უკუღმა უნდა წავიკითხო!.. რა თქმა უნდა უკუღმა! ესე იგი ფარაფრას პარალელიდან მარცხნივ უნდა ვეძებო, მაგრამ სად ვეძებო?...  კაიროში ვარ, ეს რაღაცას უნდა ნიშნავდეს... პირამიდები? არა... დიდი სფინქსი? - ალბათ უფრო...ეს კოსმოგონიური დროის ათვლის წერტილად ითვლება... დროის ათვლის წერტილი დედამიწაზე?.. ღმერთო, ესე იგი  დროის ნულოვანი სარტყელი?.. მგონი  ეს უნდა იყოს!.. ოცდამეშვიდე პარალელი და დედამიწის დროის ნულოვანი სარტყელი,  მთავარი ორიენტირებია!" - ახლა უკუღმა გამოვყევი რუკას..."- ლიბია, ალჟირი...აქ  ტუარეგები არიან,  თანაც ესენი დროის ნულოვან ზონაში არ შედიან, - ესე იგი აქ არა! შემდეგი რაც დროის ნულოვან  სარტყელშია  მაროკოა, დასავლეთ საჰარა,- აქაც ისინი არიან...ესე იგი არც აქ!.. შემდეგი... კანარის არქიპელაგი, კუნძული მადეირა და პორტუგალია... ესენი ნამდვილად არიან დროის ნულოვან სარტყელში,  მაგრამ სად ესენი და სად გრინვიჩის ნულოვანი მერიდიანი!...ამათზე გრინვიჩი არ გადის..."

        რუქას იმედგაცურებით მივაჩერდი. ტირილი მინდოდა.  იმედის ნაპერწკალმა ჩაქრობა დაიწყო... ნოტარიუსის საბუთებს მივუბრუნდი და ყველა პაკეტი გიჟივით გავხსენი. უძრავი ქონების დოკუმენტს ხელი წამოვავლე და გადავშალე:  „სამარადჟამო საკუთრებაში გადაეცა კუნძულ  ელ-ჰიერროზე  ორი  აკრი სახნავ-სათესი მიწა, იმ პირობით რომ იგი ყოველთვის გამოყენებული იქნება მოსავლის მოსაყვანად.  ზედ განთავსებულია  სააგარაკე  საცხოვრებელი სახლი და დამხმარე შენობები..., ასევე გადაეცა კუნძულ ტენერიფეზე, ქალაქ სანტა კრუს დე ტენერიფეში საოჯახო სასტუმრო. უძრავი ქონების  იდენტიფიკაცია შემდეგია....  “ 

      გაშტერებული ჩავჩერებოდი საბუთს და ვფიქრობდი, რა საერთო უნდა ჰქონოდა კანარის არქიპელაგთან გრინვიჩის მერიდიანს... კიდევ შევამოწმე, ფარაფრას ოცდამეშვიდე პარალელი კუნძულ ელ-ჰიერროზე გადიოდა, კუნძული დროის ნულოვან სარტყელში მდებარეობდა. ვახოს წიგნებიდან ენციკლოპედია გადმოვიღე და  ნულოვანი მერიდიანის განმარტება მოვძებნე.  ისეთი რამე ეწერა, თვალთ დამიბნელდა და  წიგნი ხელიდან გამივარდა.  როგორც იქნა სული მოვითქვი და ასო-ასო წავიკითხე:   
 
      "გრინვიჩის მერიდიანი ნულოვანად მხოლოდ მეცხრამეტე საუკუნეში დაადგინეს. მანამდე რამდენიმე ნულოვანი მერიდიანი არსებობდა, რუსეთის იმპერიისთვის  პულკოვოს მერიდიანი, ინგლისელებისთვის  გრინვიჩი, უნგრელებისთვის ბრატისლავას, ფრანგებისთვის პარიზის მერიდიანი. მაგრამ ყველაზე მნიშვნელოვანი ფეროს ნულოვანი მერიდიანი იყო.  პირველად კლავდიუს პტოლემეუსმა დაადგინა ქრისტეს აქეთ  ასორმოცდაათ წელს, ფეროს კუნძული კანარის არქიპელაგის ყველაზე განაპირა, ატლანტის  ოკეანეში ჩაკარგული კუნძულია და  ქვეყნიერების დასასრულად ითვლებოდა, ამიტომ აირჩიეს ნულოვან საწყისად. კუნძული  ამჟამად იწოდება როგორც ელ-ჰიერრო, ანუ იერრო... " 
   
      " -  ატლანტის ოკეანეში ჩაკარგული პატარა კუნძული... ფეროს ნულოვანი  მერიდიანის და ფარაფრას ოაზისის პარალელის კვეთა, დედამიწის დროის ნულოვანი სარტყელი!  ახალი ცხოვრების ათვლის წერტილი.  პატარა სამყარო ქვეყნიერების დასასრულში... აი სად ხარ ალ კაბირ!  მართლაც გარდაცვლილის სულივით, ნულოვან დროში და ქვეყნის დასალიერში!..მოგაგენი!.. გიპოვე!!!" 

თვალმოუცილებლად ვუცქერდი რუქაზე პაწია წერტილს, ვფიქრობდი ადამიანზე, რომელმაც მისთვის ძვირფასი ბევრი რამ დათმო, გარემო, სამყარო, ქვეყანა, ახლა ამ პატარა კუნძულზე ნულოვან დროში მელოდა და ისევ არჩევანის უფლებას მიტოვებდა.

      მაგიდას ხელი მოუსვი და ყველა საბუთი ჩანთაში  ჩავყარე, სამაჯურიც ზედ მივაყოლე და სახლიდან გამოვვარდი.   
              -  სად მიდიხარ? - გამომეკიდა ვახო.
              -  აეროპორტში. 
აეროპორტის შესასვლელთან ვახომ  გულში ჩამიკრა, პასპორტი და ბილეთი მომაწოდა და დამემშვიდობა. 
დიქტორი ინგლისურად ალაპარკდა:
            -იწყება რეგისტრაცია კაირო-მადრიდის რეისზე, მგზავრებს ვთხოვთ გამოცხადდეთ პირველ  გასასვლელთან. ასევე იწყება რეგისტრაცია კაირო-სტამბულის რეისზე, მგზავრებს ვთხოვთ გამოცხადდნენ მეორე გასასვლელთან...
            მეორე გასასვლელთან რეგისტრაციის რიგში ჩავდექი, პასპორტი და ბილეთი ჯიბეში ჩავიდე...  ნელა მივყვებოდი რიგს, რეგისტრაციის მაგიდას მივაღწიე, პასპორტი და ბილეთი ჯიბიდან ამოვიღე,  ექიმ ჟივაგოს ფოტო ამოყვა და ძირს დავარდა. გვერდითი რიგიდან ახალგაზრდა ვაჟი დაიხარა და ფოტო აიღო.
            - რა საოცარი მზერაა... თითქოს მოულოდნელად და თავისი ნებით დაკარგა დიდი სიყვარული... ინებეთ... 
ფოტო მექანიკურად გამოვართვი, რეგისტრაციის რიგიდან გამოვვარდი და სალაროებისკენ გავიქეცი...
            - თუ შეიძლება, მადრიდის ბილეთი მომეცით, იქიდან ელ-ჰიერროს ბილეთი დამიჯავშნეთ.
            - ერთი გზა?
            - დიახ. ერთი გზა... 
            - გზაში ცხრა საათი დაგჭირდებათ, მადრიდში  ხუთ საათნახევარში ჩახვალთ,  ბარახასის აერპორტიდან ტენერიფეზე გადაფრინდებით, იქედან იერროზე ვალვერდეს აეროპორტში... მადრიდიდან ყველა ბილეთი დაჯავშნულია.  -    დამიბრუნა მოლარემ პასპორტი.           
              ბარახასის აეროპორტში ტენერიფეს ბილეთი ავიღე და თვითმფრინავში ავედი, დაღლილობისგან და ნერვიულობისგან კისერი მომწყდა და ძილქუშმა ჩამიხვია.  დაშვების ბიძგმა და შასის ხმაურმა გამომაღვიძა.  ავიმოლარემ სწრაფად გამომიწერა იერროს ბილეთი და  გასასვლელისკენ მანიშნა: 
            - ახლავე გაიქეცით, ამინდი ფუჭდება და თვითმფრინავი ერთი საათით ადრე მიფრინავს.  სამი დღე  რეისი აღარ იქნება.

პატარა თვითმფრინავში რვა მგზავრი ვიყავით. ყველა ერთმანეთს იცნობდა და მეგობრულად ლაპარაკობდნენ. მხოლოდ მე ვიჯექი განმარტოებით. ტურისტს არ ვგავდი და ჩემსკენ ხშირად აპარებდნენ თვალს.  თვითმფრინავი ღამის თერთმეტ საათზე დაფრინდა. გვიანი ღამე იყო. რვავე მგზავრი სწრაფად გაიფანტა და აეროპორტში მარტო დავრჩი. ქალაქი ვალვერდე აეროპორტიდან ცხრა კილომეტრით იყო დაშორებული. შევატყე რომ  დილამდე არაფრის იმედი არ უნდა მქონოდა. იქვე გადავწყვიტე ღამის გათენება და სკამზე ჩამოვჯექი.  პოლიციელი მომიახლოვდა, ამათვალიერა, ჩემი მსუბუქი ჩანთა საეჭვოდ ეჩვენა და პასპორტი მომთხოვა.  ფეხზე წამოვდექი, მივესალმე და პასპორტი მივაწოდე.  პოლიციელმა ინგლისურად მკითხა:

          - ვისთან ჩამოხვედით სენიორიტა? 
          - არავისთან სენიორ, სახლში ჩამოვედი.
          - ვერ გავიგე სენიორიტა?
ჩანთიდან საბუთი ამოვიღე და ხელში მივაწოდე.  პოლიცელმა საბუთი წაიკითხა და გაიღიმა.
          - მოულოდნელად გადაგიწყვეტიათ  მგზავრობა. ვინმე გელოდებთ აეროპორტში?
          - მგონი არა...
          - აქ ყოველ რეისს ხვდება ერთი კაცი ვალვერდედან. ვიღაცას ელის,  დღეს თვითმფრინავი ადრე ჩამოფრინდა და ჯერ არ მოსულა.  თქვენ ხომ არ გელიან?
          - არ ვიცი სენიორ... მგონი არა.
          -  ამინდიც გაფუჭდა და წვიმს, თუ თანახმა ხართ  სახლამდე მიგიყვანთ, ჩემი მორიგეობა მთავრდება.  ეს პატარა კუნძულია და ყველა ერთმანეთს იცნობს, საშიში არაფერია, ჩემი მეუღლე აქ მოლარედ მუშაობს და ისიც ამთავრებს ცვლას, ერთად წავალთ, სახლამდე მიგაცილებთ, მეზობლურ სამსახურს გაგიწევთ... საიდან ჩამოხვედით?
          - კაიროდან სენიორ...
          - მთელი ათი საათი გიმგზავრიათ, დაღლილი ხართ, მაგრამ  ნახევარ საათში უკვე შინ იქნებით.

გზაში პოლიციელი მიამბობდა რომ აქ მუდმივად გაზაფხული  და ზაფხულია, რომ საკუთხა იერროს ყველა ნაპირის სიგრძე ოცდახუთი კილომეტრია და სულ ათი ათასი კაცი ცხოვრობს. ყველა ერთმანეთს იცნობს და სახლის კარს არავინ კეტავს... რომ აქაურობა ნამდვილი სამოთხეა, სიმშვიდეა და სიჩუმე... რომ აქ არავინ ბერდება, რადგან რაც არ უნდა უცნაური იყოს, დრო თითქოს არ გადის...    როგორც იქნა მანქანა ჭიშკართან გაჩერდა. ცოლქმარს მადლობა  გადავუხადე და  დავემშვიდობე.  ღია კარში შევაბიჯე და მივხურე. ჭიშკარმა ამოკვნესით დაიჭრიალა. ქვაფენილზე ორასიოდე ნაბიჯი გავიარე. ჩემ წინ ჯერ სახურავი გამოჩნდა,  შემდეგ კედლები და ფანჯრები... ყოველ ნაბიჯზე ჩემს წინ სოკოსავით იზრდებოდა კოპწია  სახლი.  ზედა ტერასას მივადექი.  რამდენიმე საფეხურიანი ქვის კიბე ავიარე და კარზე დავაკაკუნე.  არავინ მიპასუხა. კარის სახელური გადავაბრუნე  და  ვუბიძე. კარი  უხმაუროდ გაიღო. ხელით ჩამრთველი მოვძებნე და შუქი ავანთე.

არავინ იყო. სახლში სულიერი არ ჭაჭანებდა. გული ჩამწყდა. ყველა კარი შევაღე. არსად არ ჩანდა ადამიანის კვალი.  სამსართულიანი ტერასული სახლი მთლიანად აღმოსავლურად იყო მოწყობილი, ხალიჩებით, რბილი სავარძლებით, დაბალი ტახტებით და სკამებით.  ვეებერთელა მისაღები ოთახი ოკეანეზე მინის ვიტრაჟებით გადადიოდა. ისეთი შთაბეჭდილება დამრჩა, თითქოს  ეს ადამიანის კი არა,  მთვარის და ოკეანის სახლი იყო  და ისინი ცხოვრობდნენ.  გაქვავებული ვიდექი და ზუსტად იმ კლდეს ვგავდი, ოკეანეს მკერდზე პიტალოდ რომ ებჯინებოდა და ახლა ზედ დავცქეროდი.

          წვიმა შეწყდა, ნიავმა  წამოუბერა და ჭიშკარმა გაიჭრიალა.

ქვაფენილმა მკერდზე მოზომილი, მოქნილი ნაბიჯები მოირგო და ნახევარი გზა გამოატარა,  ნაბიჯი  შეწყდა,  თითქოს რაღაც მოულოდნელმა შეაჩერა ... შემდეგ თითქმის სირბილით დაიძრა...  დარჩენილი გზა წამში ამოლია და  კიბე ამოირბინა. დაუფიქრებლად გავიქეცი კარისკენ,  სახელურს მივწვდი, გამოვაღე და  ელდისგან  მუხლი მომეკვეთა...  წელზე მოხვეულმა მკლავმა შემაკავა, ჰაერში ამიტაცა ნაცნობ მკერდს მიმახუტა... 
   
                                                                                                                                ........
                                                                                                     
            ახლა, როცა ამ ამბის დასასრულს ვწერ,  ოჯახი ვახშმისთვის ემზადება.  ქალები სამზარეულოში ტრიალებენ,  დედა ჭადებს და ხაჭაპურებს აცხობს, ჩემი დედამთილი ხორციან შაკშუკას და კუსკუსს ამზადებს, რიფა დესერტებს დასტრიალებს.    დღეს ჩემი და ალ კაბირის ქორწინების მეოთხე წლისთავია,  სამი წლის წინ ულამაზეს კუნძულ ტენერიფეზე ვიქორწინეთ, ალ კაბირმა ნიკიაღ-ის ჩატარებაზე უარი თქვა, მე კი ჯვრისწერაზე. მხოლოდ ხელი მოვაწერეთ ოკეანეზე გადაკიდებულ ქორწინების სახლში და ოჯახის წევრებთან ერთად ვიწრო წრეში აღვნიშნეთ ჩვენი ბედის გაერთიანება.  მეზობლები გვსტუმრობენ, პოლიციელი მეუღლითურთ,  აი ისინი, პირველად რომ მომიყვანეს სახლში და ადგილობრივი გუანჩი ცოლქმარი, რომლებიც საქმეებში გვეხმარებიან. ჩემი სამი წლის  ტყუპი ბიჭუნები  იატაკზე გაშლილ ხალიჩაზე  თამაშობენ და ჩემი ძმისშვილი მათ ონავრობაზე სიცილით იგუდება. ბიძაჩემი და ჩემი მამამთილი ვერანდაზე ყავას მიირთმევენ და დინჯად საუბრობენ.  ალ კაბირი და და ადრარი მიწის დამუშავების ახალ მეთოდებზე და საცხენოსნო ტურიზმზე ლაპარაკობენ, რომელიც სწრაფად  გახდა პოპულარული ჩვენი არაბული ბედაურების წყალობით. ვგრძნობ რომ მიუხედავად მნიშვნელოვანი საუბრისა,  ალ კაბირს  გულისყური ბავშვებისკენ  აქვს, ერთმანეთს რამე რომ არ მოსწიონ.  ბიჭუნები წვეთი წყალივით გვანან მამას და  ერთმანეთს... ხანდახან მეც კი ვერ ვარჩევ, მაგრამ მამას არასოდეს ერევა ერთმანეთში. 

ოჯახი ვახშმად სხდება.  ვუყურებ  სუფრის წევრებს  რომლებიც სხვადასხვა ერის შვილები და სხვადასხვა რელიგიის აღმსარებლები არიან. ორთოდოქსი ქრისტიანები, კათოლიკები და  მუსლიმანები, ესპანელები, გუანჩები, ქართველები, არაბები  და ტუარეგი მშვიდად და გემრიელად ვახშმობენ, ერთმანეთის მიმართ პატივისცემას და სითბოს გამოხატავენ.  ჩემს რძალს  თავისი  განთქმული ხინკალი შემოაქვს და  გუანჩებს სურნელი იზიდავთ.  ჩემი ძმა  ხინკლის ჭამას ასწავლის, მაგრამ ისინი გაცივებას არ აცლიან,  პირს ითუთქავენ და ყველა  სიცილით კვდება.  რიფა მალიმალ აპარებს თვალს ადრარისკენ და მასაც ფერიფური ეცვლება...მე ჩუმად ვიღიმები და ორივე წითლდება... ალ კაბირი ვითომ ვერ ამჩნევს მათ ფერნაცვალ სახეებს, ჩემს ძმას ცივი კარკადეს წვენს უსხამს და სიცილით ეუბნება რომ კარკადეს წვენი და საფერავი ძალიან გვანან ერთმანეთს ფერით. ჩემი ძმა ღიმილით პასუხობს, რომ კარკადე ადამიანების სასმელია,  საფერავი კი ღმერთების  და  ქართული პეწით უსხამს ჭიქებში სუფრის წევრებს ჩვენებურ საფერავს.  მე მხოლოდ მაწონი  მეკუთვნის, რადგან ათიოდე დღეში პატარა გოგონას ველი...  ჩემი ძმა ფეხზე დგება და  ოჯახის დალოცვას იწყებს.
სუფრა ოთხ ენაზე იტაცებს სადღეგრძელოს,  ქართულად, ესპანურად, არაბულად და ფრანგულად.

ვახშამი დასასრულისკენ მიდის.  ადრარი ბრაზობს, მას და ჩემს მულს  გრძნობებს რომ მივუხვდი და ჩემთვის სამაგიეროს გადახდას ცდილობს. მეუბნება რომ ამას წინათ კუნძულზე  ტურისტებად  ჩამოსული რუსი გოგონები  ალ კაბირს  დაუსრულებლად  ეპრანჭებოდნენ,  მაგრამ მის ნათქვამზე ჩემს მაგივრად რიფა ბრაზდება და ძმიშვილები დასაძინებლად მიჰყავს. მე ალ კაბირს შევყურებ, ის  მშვიდად მიჩვენებს  საქორწინო ბეჭედს, რომელსაც არასოდეს იხსნის ხელიდან, მეუბნება  რომ მისი დავალებით,  გიდი ყველას უცხადებს რომ არაბული ბედაურების პატრონს ქართველი ცოლი ჰყავს რაც  ნამდვილი მაგიასავით მოქმედებს რუსებზე.  ჩემი მამამთილი შუბლს იკრავს, ბიძაჩემი გულიანად იცინის და ხმამაღლა ამბობს, ერთხელაც კარგად აუხსნის ახალ ნათესავებს რა არის ამის ნამდვილი მიზეზი.  ჩემი ძმა  ესპანურ გიტარას იღებს და ოკეანეს ქართული მრავალხმიანი ჰანგი ეფინება.  ჩემი მამამთილი ამბობს, რომ ჩვენი სიმღერაც კი ლოცვას ჰგავს. სტუმრები ნელ-ნელა იშლებიან, დედამთილი სუფრის ალაგებას არ მანებებს, ჩემი რძალი და რიფა სამზარეულში რაღაცაზე გულიანად იცინიან. ოჯახი დასასვენებლად ემზადება.  ცოტა ხანში ორი ლოცვა მესმის, ჩემი დედამთილის და დედაჩემის,  ორივე ჩემს მშვიდობით მორჩენას ავედრებს ზეცას, ერთი - არაბულად ალლაჰს,  მეორე - ქართულად  დედა ღვთისმშობელს...

ალ კაბირი  ადრართან ერთად მამულის შემოსავლელად გადის და ცოტა ხანში ჯადარის ხალისიანი ჭიხვინი მესმის.  სამივე ოჯახი ერთად ვართ.  ჩემი ძმა ხშირად მიდის ტენერიფეზე სასტუმროს დასახედად.  ბიძაჩემი თბილისურ ზამთარს ყოველთვის და აუცილებლად  ჩვენთან ატარებს,  საქართველოში სამეცნიერო კვლევებითაა დაკავებული და მხოლოდ ზამთრობით იცლის.  ჩემები საქართველოში წელიწადში ერთხელ, დიდი მარხვის წინ მიდიან,  აღდგომას იქ ხვდებიან, მამის ხსოვნას პატივს მიაგებენ და ბრუნდებიან.  რამადანის დროს კი ტენერიფეზე, ჩვენს სასტუმროში გადადიან, თვლიან რომ ალ კაბირი,  მისი მშობლები  და რიფა, მშვიდად და თავისუფლად უნდა გრძნობდნენ  თავს წმინდა დღეებში. 
 
        ვუყურებ როგორ დასცქერის მამა მძინარე ბიჭუნებს. მის სახეზე შფოთვას ვკითხულობ.  ექიმებმა მხოლოდ ორი მშობიარობის უფლება მომცეს და ნერვიულობს. ყოველ წამს ყურადღებით მაკვირდება მართლა კარგად თუ ვარ... ვამშვიდებ რომ ტყუპები  ერთ მშობიარობად ითვლება და საშიში არაფერია. ვეხუმრები, რომ  რაკი სხვა ცოლების ყოლის უფლებას არასდროს მივცემ, უნდა შეეგუოს რომ შვილებს კიდევ გავაჩენ... ალ კაბირი გულიანად იცინის, ამბობს, რომ ამაზე  ყველაზე ცუდ სიზმარშიც არასდროს იფიქრებს, რადგან კარგად იცის კოლხი მედეას ამბავი... უფრო მთავარი საკითხი ხომ უკვე მოაგვარა, კუნძულიდან და  საკუთარი სახლიდან  ვერ გავიქცევი, ხოლო ვისთანაც უნდა  გავიქცე, ისინიც ჩვენს გვერდით არიან, - ერთი ტერასით მაღლა....

      ცოტა ხანში სახლში მხოლოდ მთვარის შუქი შემოდის და ყრუდ ისმის ოკეანის ტალღების ხმა.  მე ყველაზე საიმედო სასთუმალზე, მის  მკლავზე ვდებ თავს, შუბლზე პეპლის ფრთასავით მეხება ფრთხილი კოცნა და მშვიდი ძილისთვის ვემზადები. ხვალ ახალი დილა გათენდება, გუშინდელზე თბილი და ნათელი. აქ ხომ შემოდგომა და ზამთარი არ იცის, აქ სულ გაზაფხული და ზაფხულია...

ამ ამბავს,  ასე დაწვრილებით, ჩემი ქართული ოჯახი თქვენზე გვიან და  პირველად წაიკითხავს. მათ არც კი იცინ რომ მეოთხე წელია ნელნელა  ვწერ. ასე რომ ვინც  პირველივე სიტყვებიდან მომყვებით, გაცილებით მეტი იცით.

ეს ამბავი კი ალბათ იმითი უნდა დამეწყო, რითიც ვამთავრებ... ბედნიერების პოვნა ნიშნავს,  იპოვო ათვლის წერტილი  და მიჰყვე  გულს...
                                                                                                                                     
                                                                                                                                 
                  კუნძული იერო. 
                  პროვინცია სანტა-კრუს-დე-ტენერიფე, 
                  კანარის კუნძულები 
                  ესპანეთის სამეფო                   

               
                                        2015 წელი.                                                                         
                                                                                                                       
                                                                                        (დასასრული)

----------------------------
* პტახოტეპი -  ვეზირი ჯედკარა ისესის, ძველი ეგვიპტის ძველი სამეფოს მეხუთე დინასტიის ფარაონის კარზე.  პატხოტეპის სწავლება ეხება ისეთ ცხოვრებისეულ საკითხებს როგორიცაა:  ქცევა, ნდობა, მორჩილება, ხელმძღვანელობა, ოჯახის მართვა, უფროსობა, საჯაროობა, ხალხის ხელმძღვანელობა, კამათის ხელოვნება. ორიგინალი ინახება პარიზის ეროვნულ მუზეუმში, დათარიღებულია  ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მეოცე საუკუნით;
*მადლობას ვუხდი თბილისის ფორუმის წევრს "ლედ ზეპელინს" მოსე ჯანაშვილის კვლევების შესახებ მოწოდებული ინფორმაციისთვის. 
*მიტროპოლიტ ანტონ სუროჟელის ქადაგებიდან  -"სიყვარულის საიდუმლო და ქორწინება";
*თუ მიდიხარ და უკან არავინ გეძახის,  ესე იგი სწორ გზას ადგახარ. - არაბული ანდაზა;
*დრო არაფერს კურნავს  და მხოლოდ ტკივილთან ერთად ცხოვრებას გვასწავლის - არაბული ანდაზა. 

                                                                                              (იხილეთ ილუსტრაციები)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
© საავტორო უფლება დაცულია საქართველოს საავტორო უფლებათა ასოციაციის მიერ.

კომენტარები ილუსტრაციები რეცენზიები