ნაწარმოებები


    * * *         * * *         * * *     რევაზ ინანიშვილის სახელობის „ერთი მოთხრობის“ კონკურსი - 2025. დაწვრილებით ფორუმზე, კონკურსების განყოფილებაში.     * * *         * * *         * * *     კონკურსი- “ლექსების გამოფენა/ასი სიტყვა“. დაწვრილებით ფორუმზე, კონკურსების განყოფილებაში.     * * *     გამარჯვებას ვუსურვებთ გმირ უკრაინელ ხალხს რუს აგრესორზე.     * * *     დიდება უკრაინას !!! Сла́ва Украї́ні !!!

ავტორი: ჰა-რა-ლე
ჟანრი: პროზა
20 იანვარი, 2010


ისიდორე

- უუჰ! რა დარია! ჩიტი, ბუდის შენებას რომ შეწყვეტს – დამსვა და  დამატკბოო, ათქმევინებს, ისეთია ნამდვილად.
  საღამოსაც არ იწვიმებს მგონია. არა, რის წვიმა? დადგა ამინდი, დადგა. არ იყო დრო  თუ? სამი კვირაა არ გამოუდარია.
  წავიდე, დავხედო ბიჭებს, ბულვარში იქნებიან უკვე.
  სარკეში ჩაიხედა. ყოველშემთხვევისთვის, ულვაშზე გადაისვა ხელი,  ოფიცრის სამხედრო  ქუდი მოირგო, კიდევ ერთხელ შეათვალიერა საკუთარი თავი,  კმაყოფილი დარჩა, უდავოდ. ჭადრაკის ყუთი ამოიღლიავა, კიდევ ერთხელ მიათვალიერა ოთახი, დაკეტა კარი, ქუჩაში გავიდა და ბულვარისკენ მიმავალ გზას, დინჯი ნაბიჯით გაუყვა ისიდორე.
ისიდორეო, ვამბობ თორემ ისე, ზამთარ-ზაფხულ, სამხედრო ფორმასა და ჩექმებში გამოწყობილ, ქალაქის ქუჩებში ამაყად მოსიარულე მოხუცს, დიდი თუ პატარა, ,,გენერალს” ეძახდა.
აჰ! პირდაპირ ვინ შებედავდა თადარიგის უფროს ლეიტენანტს, მეტსახელს. ჩუმად, ზურგსუკან, რომ არ გაეგო, ისე.
  ისიდორემაც იცოდა საკუთარი თიკუნი. მაგრამ, არ იმჩნევდა და  ,,ცოდვა გამხელილი სჯობიაო" - ცოტ-ცოტას ამაყობდა კიდეც.
  ბოლო დროს, ცოტა კი მოტყდა ,, გენერალი”. წნევა და ტახიკარდია დასჩემდა, ომისდროინდელმა ჭრილობებმა სიბერეში წამოჰყვეს თავი, ძველმა კიტელმაც თავის პეწი დაკარგა და აღარც ჩექმებს გაუდიოდათ ძველებური კრიალი.
  გულს მაინც არ იტეხდა ისიდორე. ან რა ჰქონდა გასატეხი?  მილიონობით უწვერული ბიჭის სიცოცხლე შეიწირა იმ დაწყევლილმა ომმა, თვითონ კი, სხეულში დარჩენილი ყუმბარის რამდენიმე ნამსხვრევს თუ არ მივიღებთ მხედველობაში, საღ-სალამათი დაბრუნდა. ოჯახსაც მალე მოეკიდა, შვილებიც ჰყავდა და შვილიშვილებიც. არც სამსახურში აკლდა პატივი და დაფასება, არც ხალხში და არც ოჯახში.
  ვეტარანებთან შეხვედრა იყო, მოსწავლე-ახალგაზრდობის პიონერებში, ან კომკავშირის რიგებში მიღება, სამხედრო და სახალხო აღლუმი, თუ სხვადასხვა საიუბილეო ღონისძიება, ისიდორეს გარეშე არ ჩაივლიდა. მთლად პრეზიდიუმში თუ არა, პირველრიგებში მაინც ყოველთვის ჰქონდა ადგილი. ახლა, წნევა და გული თუ შეაწუხებდა ზოგჯერ, რა მოხდა მერე, 70-ს იყო გადაცილებული.
-ისიდორეს გაუმარჯოს, ისიდორეს! როგორ გიკითხო ბატონო ჩემო?! –  ქუჩის მეორე მხრიდამ მოესმა, აპოლონის - ,,ბულვარელი” მეგობრის, ხმა.
-ოჰ, აპოლონს ვახლავარ! კარგად ვარ ბატონო, თავად ხომ კეთილად ბრძანდები? – მიესალმენ ერთმანეთს.
-რა გაგვაწვალა კაცო ამ ამინდებმა? აპრილმა ისე ჩაიარა, მზე არ გვაღირსა. გინახავს ასეთი?
-შენ ეგა თქვი, ჩემო ისიდორე, წელს მაინც ნამეტანი მოუვიდა.. ადრე, ამ დროს გლეხი, სათოხარში იყო გასული, ახლა კი დათესილიც არა აქვთ მგონია. ნახე შენ, რა ფასი დაედოს ბაზარში სიმინდს.
-მარტო სიმინდს? ხილსაც ცეცხლის ფასი ექნება და ყველაფერს.
-ისე, შენ კი წაგადგა ალბათ ეს უამინდობა, ჩემო აპოლონ?
-?
-დრო ბევრი გქონდა და იმეცადინებდი ჭადრაკში?
-შენ რა გითხარი ისიდორე! – გაეცინა აპოლონს, - შენი სამყოფი ჭადრაკი, წვიმებამდეც ვიცოდი მე.
-თუ იცოდი, ვერ გამოიყენე მერე შე დალოცვილო? დღეს ვნახე რვეულში და 346-თ, 233-ს გიგებ.
-შენ რაც გინდა იმას წერ შენს რვეულში.
-აბა! აბა! ორივეს ხელი გვაქვს ანგარიშებზე მოწერილი, კარგად იცი შენ მაგ ამბავი!
-კარგი ბატონო, რაღა დარჩა, მალე მივალთ ბულვარში და იქ ვნახოთ, ვინ რა ბიჭია.
-კი ბატონო! აგერ შენ, აგერ მე და აა, ბატონო ბულვარიც.
  ასე ლაპარაკ-ლაპარაკით მიადგნენ მეგობრები ბულვარს, ბევრისთვის უკვე კარგა ხნის, მეორე ოჯახად ქცეულ ადგილს.
-ბიჭებს გაუმარჯოს! როგორ ხართ, როგორ?! კაი ხანია არ გვინახავს ერთმანეთი? ასლანს გაუმარჯოს! როგორ ხარ ნური? იოსებ, ხომ არ დაბერდი კაცო? ტიტეს ვახლავარ! ქალი როგორ გყავს, ტიტე, აწუხებს რევმატიზმი? მურმანი და ზია სად არიან? ჯერ არ მოსულან? – მოიკითხეს დამხვდურები და ჯერ არ მოსულებიც.
-მოვლენ, სად წავლენ აბა? თქვენ როგორ ხართ? შვილები და შვილიშვილები, ხომ კარგად ბატონო ისიდორე? არ ჩამოვლენ აგვისტომდე? აპოლონთან აპირებთ თამაშს თუ, სხვას გამოიწვევთ დღეს?
-აპოლონთან. უვარჯიშია ეს დღეები და წყალში ხომ არ ჩავუყრი, შრომას!
  რამდენიმე წუთში ისეთი ბრძოლა გაჩაღდა ჭადრაკის დაფასთან, მიმიქარავს კარპოვ-კასპაროვის მატჩი.


  ***************************                                       
 
- ფიშერის, სპასკის, ბოტვინიკის და ტაიმანოვის პარტიებს რომ არჩევ, კია კარგი ჩემო აპოლონ, მარა, ჩემებიც გაგერჩია, იქნებ  წაგადგეს უფრო? ვერ გშველიან ხომ ხედავ დიდოსტატები?
- კარგი ახლა ისიდორე, ბეწვზე გადამირჩი ვერ ნახე?. მივქარე, დედოფალი  არ უნდა გამეცვალა შენთვის ორ ტურაში და ნახავდი მერე შენ ამბავს.მოგებული პარტია გაჩუქე! ისეთი შეწუხებული სახე გქონდა, ისე წამოგაწითლა ერთი-ორჯერ ენდშპილში, ვიფიქრე - ამ კაცის ცოდვა არ დამედოსო და დაგითმე ბატონო.
- კრინტი აპოლონ! ჯერ ერთი, რა მჭირდა შენი შესაცოდი და საჩუქებელი? და მეორეც -  კაცი, ანგელოზივით დედოფალს, ტურებში რომ გაცვლის, იმან ჭადრაკზე კი არა, ულვაშის ტარებაზეც უნდა აიღოს ხელი! ასეა ეს, შენ ნუ მომიკვდები და თუ არ გჯერა, აგერ არიან ბიჭები და დავეკითხოთ.
  60 წელს გადაცილებული ,,ბიჭების" გადაწყვეტილება აშკარად ისიდორეს უჭერდა მხარს.
- აპოლონ, ჭადრაკშიც და სიტყვაშიც მოგიგო ისიდორემ!  მოკაკვე ახლა თითი და მოემზადე რევანშისთვის! - ასეთი იყო გამხიარულებული თემიდის საბოლოო ვერდიქტი.
  საღამოსპირზე, კმაყოფილი დაბრუნდა შინ ისიდორე. სიხარულის მიზეზი (გარდა იმისა 4,5-ით 3,5 რომ დაამარცხა მეტოქე) ფოსტაში შეიტყო. რძალი და შვილიშვილი, აგვისტოში კი არა, ივნისის დასაწყისშივე აპირებდნენ ჩამოსვლას და მთელ სამ თვეს დარჩებოდნენ მამამთილ-ბაბუასთან. მარტომყოფი მუხუცისთვის რა უნდა ყოფილიყო ამაზე მეტი ალჩუ?
  სწორედ ასეთი სამაღარიჩო შემთხვევებისთვის ჰქონდა, ხუთი სამლიტრიანით გადანახული საბარძიმე, ორბელიდან მოკითხული ოჯალეში.
  წითელი ღვინო კი უწევდა წნევას, მაგრამ - წინასწარ ნახევარ აბ კლოფელინს დავლევ და აღარ იქნება საშიშიო - გაიფიქრა.
საკუჭნაოში შევიდა. იქიდან ნახევარი თავი ყველი  და სამლიტრიანი ქილით,  ღვინო გამოიტანა. ყურმილი აიღო და რაღაც ნომერი აკრიფა:
- აპოლონ! თუ არაფერს აკეთებ, გაუარე გზად ტიტეს და შემოიარეთ ჩემთან.
- ......
- არა, შე დალოცვილო რის ჭადრაკი, რა ჭადრაკი. ისეთი ღვინო უნდა გაგასინჯოთ, შენ და ტიტეს კი არა, ალიოხინს და კაპაბლანკასაც  არ ექნებოდათ დალეული! ამაზე კარგი რა გინდა, შე კაი დედ-მამისშვილო, მე მოვიგე და მევე ვკისრულობ?!
- ......
- არა, ბატონო, არაფერი გამოაყოლო ხელს! მაგი როგორ გეკადრება აპოლონ? ჩვენი სამყოფი ყველაფერია სახლში. შენ მხოლოდ ტიტეს გაუარე და ნახევარ საათში აქ იყავით. - დადო ყურმილი  და კვლავ საკუჭნაოსკენ აიღო გეზი ,,გენერალმა".
  შეიძლება სულელურად გამომდის მაგრამ, ისე მგონია ისიდორეზე არანაკლებ, საკუჭნაოს დააკლდა ელიკოს მზრუნველი ხელი. მიხვდებოდით ალბათ, ელიკო, ისიდორეს აწ გარდაცვლილი მეუღლე რომ გახლდათ. სიცოცხლეში საოცრად თბილი, უხმო, მზრუნველი, შრომაში დამდნარ-გამქრალი ქალი. შესახედავად  ვერ იყო ნესტან-დარეჯანი, გარეგნობით ქმარი სჯობდა ცოლს, მაგრამ სხვა მხრივ, სანთელივით ქალი იყო, ცხონებული.
  წარმოშობით იმერეთიდან გახლდათ. თაფლი და შაქარი - ენითაც  და საქმითაც.
  სამი შვილი გაუჩინა და აღუზარდა მეუღლეს. 5 შვილიშვილის გაზრდაშიც, მშობლელზე არანაკლები წვლილი მიუძღოდა. ზაფხული იყო და ბებიის კისერზე იყო მთელი ჯალაბი. საჭმელი, სასმელი, რეცხვა, დაუთოება, დალაგება და რა ვიცი,  ათასი რამ... სხვა დროს კი, ბავშვებს არ მოაკლდეთო და მიდიოდა  კომპოტების, მურაბების, ტყემალ-აჯიკა- საწებელების, ჩირის, ჯემების, ნაირგვარი კონსერვების დამზადება და ქალაქში გაგზავნა.
  ერთი მარჯვე ქალი, ისიდორეს მოვლა-პატრონობას, სჭირდებოდა მარტო. როგორია ყოველ საღამოს კიტელ-გალიფე-ჩექმის, გაწმენდა-გაპრიალება, წესრიგში მოყვანა. სამი ღამე, ერთი და იგივე თეთრეულში ჩაწოლას, როგორ აკადრებდა  ისიდორე ბატონს? საუზმე - სადილ- ვახშამს ელიკო თუ არ გააწყობდა, მაცივრისკენ თავისით როგორ წაუცდებოდა ხელი ,,გენერალს"? დალაქის მეტი რა იყო ქალაქში, მაგრამ თმის და ულვაშის შესწორებას, მხოლოდ ელიკოს ანდობდა მეუღლე. დილა-საღამოს, ქმრისთვის წამლის მირთმევაც ელიკოს ევალებოდა.
  რომ ვთქვა, ,,გენერალი" ითხოვდა ცოლისგან ამგვარ პატივსო, არ ვიქნები მართალი. ელიკო იყო თავად ასეთი. ოჯახზე ზრუნვა და ქმრის პატივისცემა, მცნების რანგში ჰქონდა აყვანილი და რაც შეეძლო ათამამებდა მეუღლეს. ისიდორე არ გახლდად ჭკუაზე მწყრალად. ამიტომაც იფერებდა და  არ ეწინააღმდეგებოდა ცოლის ინიციატივას. სამაგიეროდ, ასეთი მეუღლის დაკარგვამ, არა მარტო დააქვრივა - დააობლა კიდეც მოხუცი. ყველაფერი მისი საკეთებელი შეიქმნა სიბერეში.
- სადაც სამართალია, ჯერ მე უნდა წავსულიყავიო... - ხშირად შეუჩივლია, კედელზე ჩამოკიდებული ელიკოს გადიდებული ფოტოსთვის მოხუცს და გადმოსვლამდე გამშრალი ცრემლიც არაერთხელ მოუწმინდავს.

- მობრძანდი ჩემო ტიტე, ჩემო აპოლონ! უჰ, რა გამახარეთ! გიშველოთ ღმერთმა სუფრა გავშალე და თქვენც მოხვედით!
- რა ხდება ისიდორე ბატონო? დღესასწაულია რამე და შევრცხვით და არ ვიცით? - კარის ზღურბლზევე იკითხა ტიტემ.
- ისეთი არაფერი ტიტე ჩემო. მობრძანდით, დაბრძანდით. ღვინოს ჩამოვასხამ და მოგახსენებთ ბატონო.
ორიოდ წუთში ღვინოც იქნა ჩამოსხმული და სერობის მიზეზიც - განცხადებული.


                                  ( იმედია, მალე ჩავაჯახირებ ამ ამბავს)

კომენტარები ილუსტრაციები რეცენზიები